Delen uit Dankbaarheid

Openingslied

Venite, exultemus Domino (Kom, en laat ons zingen tot God, onze hoop)

Welkom

Welkom allemaal bij deze gebedsviering die in het teken staat van dankdag voor het gewas. Eigenlijk een logisch vervolg op de gebedsviering voor biddag voor het gewas die we hier in maart hebben gevierd. We hebben toen zaad gezaaid. Nu aan het einde van het groeiseizoen kunnen we zien wat het land en de noeste arbeid van de boeren ons geschonken heeft. We zien het hier op de tafel. Een offerande van door u meegebrachte gaven; producten van het land, die met zorg zijn geteeld.

Zorg voor elkaar, zorg voor de natuur,
zorg voor een goed product,
zorg voor eerlijke verdeling,
dat is wat ons bindt
en wat ons gaande houdt.

Ons leven is méér dan geld verdienen
en wie we ten diepste zijn
valt niet af te lezen aan wat we bezitten.

Menszijn is brekend en delend, in het leven staan
en bijdragen aan waardig leven
voor al wat leeft en ademhaalt.

Als thema voor deze viering heb ik daarom gekozen voor Delen uit dankbaarheid. We hebben zoveel om dankbaar voor te zijn en zoveel moois dat we met elkaar kunnen delen. Niet alleen van wat we hebben, maar ook van wie we zijn. Eerlijk delen van schoon water en schone lucht, van voedsel draagt bij aan vrede op aarde, maar ook het delen van onze verhalen en passies dragen daaraan bij. Zij kunnen immers tot inspiratie en hoop zijn voor anderen.

Laten we de viering beginnen met ons stil te maken in ons hart en God om ontferming te vragen voor die keren dat ondanks onze goede bedoelingen we toch in gebreke zijn gebleven.

Gebed om vergeving
Bidden wij om ontferming.
Als wij alleen het grote en sterke van waarde achten.
Als afgunst en eerzucht ons leven beheersen.
Als wij niet bereid zijn ons geld en goed te delen.
Algoede God, wil ons genadig zijn, keer ons om
en breng ons tot eeuwig leven.
Amen.

Lied: Laudate omnes gentes (Prijs alle volkeren, prijs de Heer)
Laudate omnes gentes, laudate Dominum
Laudate omnes gentes, laudate Dominum

Lezing (vrij naar een gebed van de Indianen)
God,
de bergen met hun hoge rotsen
en het groene sappige gras van de weiden.
De paarden, de dieren op de velden
de mensen en hun liefde,
allen maken deel uit van één groot geheel.

In het voortkabbelend beekwater
horen we de stemmen van wie voor ons waren.
Broers en zussen stromen voorbij in het water
van rivieren en lessen onze dorst.
Hoe kostbaar is de zuiverheid van de lucht,
al wat leeft deelt dezelfde levensadem.

God, leer ons allen en onze kinderen,
de waarde kennen van het land,
leer ons eerbied hebben voor moeder aarde.
Wie het vervuilt, vervuilt zichzelf.
Wij hebben de aarde te leen,
en als mens zijn we verbonden met de aarde.
Niet wij zijn het levensnet, maar Gij God,
en wij mogen helpen de draden bijeen te houden.
U, God, staat boven alles.

Bezinning
Al wat leeft, deelt dezelfde levensadem. Door die levensadem, maar ook door schoon water en vruchtbaar land zijn wij allen met elkaar verbonden én met de planten en dieren om ons heen. Ook zij delen in dezelfde lucht, hetzelfde water en dezelfde aarde. Alle schepselen op aarde zijn er voor het leven afhankelijk van en afhankelijk van elkaar. Daarom moeten we de waarde van het land kennen en eerbied hebben voor moeder aarde. Heel vaak wordt de mens de kroon op de schepping genoemd. Maar het is een misverstand om dit gelijk te stellen aan heerser over de aarde, bedwinger van de natuur, bezitter van de grond, van het gewas en het vee, have en goed. Dit brengt namelijk met zich mee dat de mens, wij dus, geneigd zijn om ons een groter deel van moeder aarde toe te eigenen dan waar we recht op hebben. Ook onze economische groeidrang draagt hieraan bij. Dan vraag ik me af: ‘Is er een keer? Wie keert dat tij? Wie keert zich om? Wie weerstaat? Wij zullen pas mens worden als wij ons weer verbonden weten met de aarde.

Stilte

Lied: Mensen aarde
De aarde behoort niet de mensen
de mensen behoren de aarde.

De aarde bedreigt niet de mensen
de mensen bedreigen de aarde.

De aarde verlaat niet de mensen
de mensen verlaten de aarde.

De aarde vergeet niet de mensen
de mensen vergeten de aarde.

De aarde verleert niet de mensen
de mensen verleren de aarde.

De aarde verraadt niet de mensen
de mensen verraden de aarde.

De aarde behoeft niet de mensen
de mensen behoeven de aarde.

De aarde bedankt niet de mensen
de mensen bedanken de aarde.

Lezing uit het Evangelie volgens Marcus 12,41-44
Gezeten tegenover de offerkist, bekeek Hij hoe de menigte kopergeld in de offerkist gooide. Veel rijken gooiden er veel in. Er kwam een arme weduwe, die er twee muntjes in gooide, ter waarde van een quadrans. Hij riep zijn leerlingen bij zich en zei tegen hen: ‘Ik verzeker jullie, die arme weduwe gooide meer in de offerkist dan alle anderen. Want allen gooiden er iets in van hun overvloed, maar zij gooide er van haar armoede alles in wat ze had, heel haar levensonderhoud.’

Acclamatie: Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar. 2x

Bezinning
Hoe moeten we de toekomstige wereldbevolking voeden als er nog 2 miljard mensen bijkomen? Het is een vraag waar veel landbouwkundige wetenschappers en veel andere mensen zich mee bezig houden. Er is een groep die zegt dat we de oplossing vooral moet zoeken in schaalvergroting en genetisch gemanipuleerde gewassen. Een andere groep zegt dat als we de wereldvoedselproductie eerlijk zouden verdelen er dan voor iedereen genoeg te eten zou zijn. Die eerlijke verdeling is echter nog niet in zicht. We zeggen wel vaak dat het makkelijker is te geven van overvloed, maar dat blijkt toch niet helemaal zo te zijn. Het is vaak juist zo dat hoe meer we hebben, hoe moeilijker we het vinden om te delen. Zijn we dan zo gehecht aan bezit? Of zijn we bang dat we er dan zelf teveel op achteruit gaan?

De arme weduwe gaf alles wat ze had. Alles waar ze van moest leven. Haar vertrouwen in God moet onvoorstelbaar groot geweest zijn om zo iets te kunnen doen. De boeren, wereldwijd, geven in feite ook hun leven voor het produceren van ons voedsel. De meeste boeren kiezen met hart en ziel voor het boerenleven, want voor het geld hoef je het niet te doen. Het boerenbestaan is een manier van leven om in samenspel met de gaven die God geschonken heeft, schone lucht, water, aarde en licht, voedsel te produceren. Gezond voedsel waar wij van kunnen leven. Daar mogen we misschien best wel eens wat vaker bij stil staan en dankbaar voor zijn. Alles wat hier ligt komt er niet vanzelf. Als je boeren en boerinnen vraagt naar hun drijfveren dan noemen ze bijna altijd hun verantwoordelijkheidsgevoel voor mens, dier, plant en omgeving en het besef dichterbij de kern van het leven te komen. Met name dit laatste vind ik erg mooi. Want heeft geloven niet alles te maken met de zoektocht naar de kern van het leven, naar zingeving? Met het mysterie van leven en dood, met het mysterie dat we God noemen.

Stilte

Meditatie
Ik had gehoopt om hier vanavond twee grote bossen tarwe aren te hebben van het zaad dat we in maart gezaaid hebben. Maar al viel ons zaad wel in goede aarde en niet op het pad, de vogels wisten het toch te vinden en hebben het opgegeten. Thuis had ik ook tarwe gezaaid en daar had ik viooltjes bovenop geplant. Dat zaad hebben de vogels niet gevonden en het is wel opgekomen. Dit kleine bosje is daarvan het resultaat.

Hier liggen de gaven van het land die u hebt meegebracht als offerande. Ik zelf raak elke keer weer verwonderd over de schoonheid van al die verschillende vruchten en groenten; zoveel kleuren, zoveel vormen. Als ik me dan bedenk hoe alles gegroeid is, dan krijg ik als vanzelf respect, zelfs ontzag voor de plant. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze rode kool. Hoe vernuftig staan de bladeren zo dicht op elkaar dat ze samen een massieve kool vormen. Of neem een bloemkool, opgebouwd uit roosjes, maar het is in feite een uitvergrootte bloeiwijze met heel veel bloemen die niet helemaal ontwikkeld zijn. Als meditatiemoment wil ik u vragen om een vrucht of groente in gedachten te nemen en hier innerlijk een voorstelling van te maken. Van de buitenkant, van de binnenkant en misschien kunt u zich voorstellen hoe die gegroeid is.

Lied: Nada te turbe
Nada te turbe nada te espante;
quien a Dios tienne nada le falta.
Nada te turbe, nada te espante;
solo Dios basta.

(Laat niets je verontrusten, laat niets je bang maken.
Wie God kent, komt niets tekort. God alleen is genoeg.)

Voorbede
Eerst wordt de algemene voorbede uitgesproken. Daarna wordt u uitgenodigd met uw kaarsje naar voren te komen voor uw persoonlijke intentie. Deze keer zetten we de kaarsje rondom de gaven. Een deel van de gaven zullen door Trudy Groenewegen woensdag verwerkt worden in de maaltijd voor alleengaanden. De rest wordt via de caritas naar mensen gebracht die het kunnen gebruiken.

Bidden we tot God, Vader en Moeder van alle mensen:
God, wij bidden U, dat wij het materiële niet als hoogste goed in ons leven zien, dat wij ons niet vastklampen aan materieel bezit; maar ons laten leiden door wat echt van waarde is.

God, wij bidden U, dat wij onze goederen op juiste waarde schatten, dat wij dankbaar zijn voor de mogelijkheden en rijkdom die we hebben, en tegelijkertijd onze wereldwijde verantwoordelijkheid niet uit het oog verliezen.

God, wij bidden U, dat wij leren delen met mensen die gebrek lijden, dat wij met open ogen en open handen in de wereld staan en bijdragen aan eerlijke verdeling van aardse gelden en goederen.

U kunt nu als u wilt naar voren komen voor uw persoonlijke intentie en een kaarsje ontsteken. Onderwijl zingen we Mijn ziel verstilt

Mijn ziel verstilt
Min ziel verstilt in rust en vrede bij God
van Hem alleen mijn heil.
Ja, bij de Heer verstilt mijn ziel in vrede,
keert zich stil tot Hem.

Heer, onze God, deze gebeden leggen wij U voor en alles wat onuitgesproken in ons leeft. Wil onze gebeden verhoren, en leer ons zien wat wij zelf kunnen bijdragen.
Dat vragen wij U door Jezus, Christus, uw Zoon.
Amen

Onze Vader
Onze Vader, die in de hemel zijt,
uw Naam worde geheiligd,
uw Rijk kome,
uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood,
en vergeef ons onze schuld
zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven.
En leid ons niet in bekoring,
maar verlos ons van het kwade.
Want van U is het Koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid
tot in eeuwigheid,
Amen

Lied (daar waar liefde is, daar is God)
Ubi caritas et amor,
ubi caritas, Deus ibi est.

Slotgebed
God onze Vader, wij bidden U dat uw Geest ons mag doordringen om te bouwen aan een wereld van recht en vrede. Dat vriendschap en geluk het mogen winnen van vijandigheid en ongerechtigheid. Zodat uw wereld kan komen, die was en is in Jezus, uw Zoon.
Amen

Zegebede
Moge de God van liefde die zijn liefde uitdeelde,
ons sterken in onze liefde voor anderen.
Moge de Zoon die zijn leven uitdeelde,
ons helpen te delen met elkaar.
Moge de heilige Geest die in ons woont,
ons zo bezielen dat wij elkaar tot zegen zijn.

Lied ter afsluiting: Vrede wens ik je toe
Vrede wens ik je toe,
liefde wens ik je toe.
Moge God je behoeden,
leef met zijn liefde.
Vrede wens ik je toe.

Zegen wens ik je toe.
Aandacht wens ik je toe.
Dat er mensen zijn
met wie je kunt delen.
Zegen wens ik je toe.

Bronnen:
Waarden van het land; teksten voor het vieren van de oogst.
Herman Verbeek, Boeren zangen