Voor het interview met Stef van Harlingen reisde ik op een mooie zonnige dag met de trein naar Hillegom. De laatste kilometers werd het uizicht bepaald door kale bollenvelden met daarachter de duinen en bossen. Een kwartiertje  fietsen bracht me bij het kantoor in Vogelenzang.

Stef van Harlingen begroette me persoonlijk bij de ingang. Hij is directeur van het onafhankelijke praktijkgerichte ingenieursbureau Van Harlingen Grondwater Management B.V. (VHGM). Dit bureau houdt zich bezig met het ontwerp en de realisatie van koude- en warmteopslagsystemen in Nederland. Bij het leiding geven aan zijn bedrijf laat hij zich inspireren door zijn geloof en de sociale leer van de kerk. De volgende boodschap van paus Benedictus XVI, is voor Stef van Harlingen een leidraad. ‘De mens, aan wie God het rentmeesterschap over de natuur is toevertrouwd, mag niet overheerst worden door technologie. Zonder een nieuw respect voor het verbond tussen de mensheid en de natuur dreigt de menselijke familie uit te sterven’.

 

Hoe brengt u de boodschap van de paus in een technologisch bedrijf in de praktijk?

De boodschap van de paus en de sociale leer van de kerk vragen om op een positieve manier bezig te zijn met de toekomst. In ons bedrijf werken we daaraan door duurzame technologische oplossingen te bieden voor energieopslag. Met onze techniek kunnen gebouwen energiezuinig verwarmd en gekoeld worden. Dit doen we door in de zomer overtollige warmte uit de gebouwen, door middel van grondwater in de bodem op te slaan, en deze warmte in de winter weer te gebruiken voor het verwarmen van het gebouw. Met dit systeem wordt veel energie bespaard en dus het klimaat ontzien. Bovendien levert het een comfortabel binnenklimaat op, wat naast de besparing op de energiekosten misschien nog wel belangrijker is voor de mensen die in het gebouw werken of wonen.

Dit is de technische kant van het verhaal. Hoe krijgt de menselijke kant vorm in uw bedrijf?

Onze klanten, de gebruikers of bewoners van een gebouw of woning, staan altijd centraal. Ik heb iedereen die bij ons werkt gevraagd om vanuit dat gezichtspunt te werken. We willen de klanten immers een comfortabel leefmilieu bieden. In het hele proces van plan tot realisering (hierbij werken we samen met aannemers en installateurs) dragen we zorg voor kwaliteit en garantie. Hierbij hoort ook nazorg, voor als er bij de oplevering toch iets niet helemaal in orde was. De klanten stellen vertrouwen in ons, en dat willen we waarmaken. Dat betekent dat we bijvoorbeeld hele goede afspraken maken met de onderaannemers.

U vertelde dat de sociale leer van de kerk mede uitgangspunt is voor uw bedrijfsvoering. Waaraan merken uw werknemers dat bijvoorbeeld?

Voor mij zijn drie onderwerpen uit de sociale leer van de kerk belangrijk voor mijn wijze van bedrijfsvoering en management. Dat zijn rentmeesterschap, menswaardig werken en het financieel beleid. Het rentmeesterschap komt tot uiting in de duurzame systemen die we realiseren, zoals ik zo-even al noemde. Verder ben ik in mijn bedrijfsvoering altijd op zoek naar een goede balans tussen menswaardig werken en een goed economisch model. Het belangrijkste hierin is dat iedereen (technisch) inhoudelijk interessant werk kan doen.

De mensen moeten plezier in hun werk hebben en daar hun kennis, passie en ei in kwijt kunnen. Daarnaast zorgen we voor een prettige sfeer op de werkvloer. Mijn vrouw Sylvia speelt als office manager hier een grote rol in. Zij zorgt niet alleen voor de gezelligheid met kleine dingetjes als een bloemetje op tafel en een gevulde koektrommel, ze toont ook altijd belangstelling in de mensen en heeft een luisterend oor voor wie daar behoefte aan heeft. De bedrijfsuitjes die ze organiseert zijn erg gezellig en heel waardevol voor de onderlinge band van het personeel. We werken met elkaar en voor elkaar. Verder betalen we een rechtvaardig salaris. De mensen die voor mij werken hebben recht op een beloning die past bij wat ze doen en overwerk wordt gewoon automatisch betaald. Daar doen we niet moeilijk over. Als het even kan houden we rekeningen met de werktijden en andere verplichtingen  die werknemers hebben. Onze jongste medewerker kan daardoor zijn opleiding combineren met werk hier. Op deze manier kan je lang met je personeel meegroeien. Voor de continuïteit van het bedrijf is het ook van belang dat de mensen zich prettig voelen en niet na een paar jaar uitkijken naar een andere baan.

En hoe zit het met het derde onderwerp dat u noemde; het financieel beleid?

Bij ons is het maken van winst een middel en geen doel op zich. Het is een middel om het personeel te kunnen betalen en reserves op te bouwen om investeringen te kunnen doen voor de toekomst, zonder dat externe financiering nodig is. Dat voorkomt afhankelijkheid van de banken. Dit vraagt uiteraard om een wat sobere levensstijl, maar voorkomt veel stress en spanning, en dat is ook wat waard. Dit financieel beleid voer ik uit het besef dat wij het geld en het bedrijf in bruikleen hebben.

Naar mijn mening heeft Jezus ons geleerd dat geld verdienen geen probleem is, als je maar in staat bent het ook weer los te laten.

Van onze bruto winst besteden we ongeveer 10% aan goede doelen. Hiervoor zoek ik vrijwilligersorganisaties uit die bijdragen aan de versterking van het geloof en de plaatselijke samenleving. Zo wil ik ook als bedrijf bijdragen aan geluk van mensen.

Leiding geven aan een bedrijf is niet altijd even makkelijk. Waar put u uw persoonlijke kracht en inspiratie uit?

Ik begin elke ochtend met gebed. Dit dagelijkse contact met God versterkt mijn liefde voor Hem en geeft me een basis van waaruit ik als persoon kan groeien, maar ook mijn bedrijf kan laten groeien. In gebed vraag ik God om ondersteuning door kracht, wijsheid en liefde, zodat ik liefdevol en rechtvaardig kan omgaan met mijn medewerkers, klanten, leveranciers en met mijn concurrenten. Door dagelijks te bidden heb ik een groot Godsvertrouwen ontwikkeld. Dat helpt mij bij het nemen van beslissingen.

Het dagelijks gebed versterkt zo mijn geloof en stuurt mijn handelen.

Aan de andere kant beschermt het mij ook voor hoogmoed. Zo ben ik mij ervan bewust dat het succes van het bedrijf niet alleen mijn verdienste is, maar die van ons allemaal door de kracht die we ontvangen van de heilige Geest. Het dagelijks gebed helpt dus ook om het juiste perspectief te blijven zien: geld, het bedrijf; we hebben het in bruikleen gekregen van God.

Draagt u deze grondhouding voor de bedrijfsvoering ook uit naar buiten?

Ik probeer het voornamelijk in de praktijk vorm te geven door menselijk om te gaan met iedereen waarmee ik te maken heb. Maar als ik voor een lezing, of zoals nu voor een interview gevraagd wordt, dan ben ik daar veel directer in. Dan hoop ik ondernemers te laten zien dat geloof het aanvaarden is van de gave Gods, die te beleven en dan ethische conclusies te trekken en die te verwezenlijken in de bedrijfsvoering.