Het roer moet om in de landbouw. Dat zegt minister Schouten in haar landbouwvisie die ze begin september presenteerde. De huidige voedselproductie is onhoudbaar. Dat het roer om moest was voor een heleboel mensen, boeren en consumenten, al lang geleden duidelijk. Zij hebben niet gewacht op de politiek maar zijn zelf begonnen met het ontwerpen en ontwikkelen van nieuwe voedselproductiesystemen. Daardoor kent Nederland nu een grote variabiliteit aan voedselnetwerken, welke staan beschreven in het inspirerende boek ‘Volle oogst’. Lees verder
verbondenheid
Bij milieubewustzijn brengen
Blij verrast was ik toen ik een e-mail kreeg van Roland Enthoven, communicatiemedewerker van het Aartsbisdom Utrecht. Hij vroeg daarin of hij me voor het bisdomblad ‘Op Tocht’ mocht interviewen voor de serie ‘Armen ontmoeten’. Deze keer was het de bedoeling om een nieuwe levensstijl centraal te stellen. Hij was hiervoor op zoek naar mensen die kiezen voor een sobere levensstijl op gelovige gronden, met het oog voor de schepping. Hij had mijn presentatie over de cursus ‘Leven in verbondenheid‘ bijgewoond tijdens de afronding van de opleiding tot catecheet. Zodoende was hij nu voor het interview bij mij terechtgekomen.
Bomen planten
“Voor kinderen is het planten van een boom vaak de eerste natuurervaring”, lees ik op de website van de nationale boomfeestdag. Die ervaring zullen ze daarom nooit meer vergeten. Met het planten van de boom wordt er in het kind een zaadje geplant om enthousiast te worden voor de waarden van bomen en natuur. Het maakt dat ze ervoor willen zorgen. Lees verder
Binnen- en buitenkant van duurzaamheid
Afgelopen dinsdag was het de dag van de duurzaamheid (10-10). ’s Avonds werd in pakhuis de Zwijger in Amsterdam de winnaar van de Trouw Duurzame 100 bekendgemaakt. Prinses Irene was uitgenodigd om de aftrap te geven. In het gesprek vertelde ze over haar visie dat we deel zijn van de natuur, maar dat we die vanzelfsprekende verbondenheid in de loop van de tijd zijn kwijtgeraakt. Dat zie je in de manier waarop we met de natuur omgaan. Lees verder
Natuur voor ons welzijn
De vorige keer schreef ik over magic moments. Momenten waarop je je ineens één weet met al het leven om je heen. Ik noemde het verbonden zijn met de Aarde, met de natuur. Hierop kwam een mooie reactie: “Natuur is mooi. Ik zou eerder zeggen dat wij daar letterlijk deel van uitmaken. ‘Verbonden zijn’ impliceert dat we ‘anders’ zijn, er ‘buiten’ staan.” Zo zie je maar weer hoe moeilijk het is om de goede woorden te vinden. Want ik bedoelde wel degelijk te schrijven dat we natuur zijn. We zijn natuur. Lees verder
Magic moments
De vorige keer schreef ik al over het boek “Leven in verbinding” van prinses Irene. Daarin schrijft ze dat onderzoek naar de houding van Nederlanders ten opzichte van de natuur heeft uitgewezen dat wij ons steeds meer partner en deelgenoot weten van die natuur. En wat misschien nog belangrijker is: we gaan het soms ook voelen.
Magic moments
Heeft u ze weleens beleefd? Die momenten waarop je je ineens één voelt met al het leven om je heen? Magic moments, noemt prinses Irene ze. Het zijn bijzondere momenten die je zomaar kunnen overkomen; als je kijkt naar de sterrenhemel, geniet van een zonsondergang of als je stil zit midden op de hei. Ik heb zulke momenten een paar keer mogen ervaren. Aan de ene kant zijn ze overweldigend. Aan de andere kant geven ze me een onbeschrijfelijk gevoel van rust en vrede. Een gevoel van thuiskomen.
Verwondering
Zulke momenten overkomen je. Ik denk dat je ze niet kunt oproepen. Je kunt er echter wel open voor staan. Dat begint volgens mij met verwondering. Verwondering voor al wat leeft. Verwondering voor het kleine; zoals een insect, de druppeltjes op de zonnedauw. Verwondering voor het grootse; de wijde uitzichten of de sterrenhemel. Verwondering over hoe alles in de natuur is gevormd en in elkaar steekt. Verwondering hoe alles op elkaar is afgestemd en samenhangt.
Vreugdevolle verantwoordelijkheid
Je verbonden weten met de Aarde en al het leven op Aarde heeft natuurlijk ook consequenties. Dan zien we dat niets op zichzelf staat. Dat alles wat we doen invloed heeft op alles om ons heen. We zijn allemaal deel van de gemeenschap van leven. En wij zijn als enige soort, met ons verstand, in staat om de consequenties van ons handelen te overzien. Tenminste, als we daartoe bereid zijn. Dat maakt ons verantwoordelijk voor alles wat we doen én denken. Dat klinkt misschien zwaar, maar het geeft juist ons leven zin. Want wat is er mooier om vol vreugde bij te dragen aan de toekomst van het leven?
Leven in verbinding
Een paar weken geleden ben ik eindelijk eens begonnen met het opruimen van de stapels op mijn bureau. Eén daarvan was een stapel ‘nog te lezen’ tijdschriften, waaronder een flink aantal exemplaren van Volzin, een magazine voor religie en samenleving. Zo nu en dan krijg ik weer een stapel van mijn schoonvader. Ik blader ze door en scheur uit wat me de moeite waard lijkt. De rest gaat bij het oud papier. Daarna ga ik met de uitgescheurde artikelen op de bank zitten om ze te lezen. Zo kwam ik terecht bij een interview met Matthijs Schouten (Volzin maart 2016) over “Natuur is de nieuwe religie”.
Deel van de natuur
Matthijs Schouten is ecoloog, filosoof en noemt zichzelf student in het boeddhisme. Het artikel gaat over het belang van onze houding ten opzichte van de natuur voor hoe we omgaan met de Aarde. Zijn uitgangspunt is: “Mensen zijn onderdeel van de natuur. Ons welzijn is ermee verbonden”. Hiermee kan ik alleen maar volledig instemmen en is precies wat ik in de cursus ‘Leven in verbondenheid’ wil overdragen en laten ervaren. Want weten is niet genoeg, we moeten het ook voelen.
Boek: Leven in verbinding
In het artikel werd het boek ‘Leven in verbinding’ (2010) genoemd dat Schouten samen met Irene van Lippe-Biesterfeld heeft geschreven. Het boek bestaat uit 6 lezingen die Irene onder de vlag van het NatuurCollege, heeft gegeven, gevolgd door een gesprek met Matthijs Schouten. Ik heb het boek direct bij de bieb geleend en het in één ruk uitgelezen. De lezingen waren een feest van herkenning. Ook van Lippe-Biesterfeld gaat uit van “Wij zijn natuur”. Ze onderstreept het belang van verbinding met de natuur, het gevoel van één zijn met de natuur, voor de eigen innerlijke groei. “Als we de verbinding tussen mens en natuur en de buiten- en binnenwereld bewust leven, beleven, voelen, wordt het begrip duurzaamheid levend en deel van ons zelf”. “Als we verbonden zijn met al het leven om ons heen en met onszelf, dan manifesteert zich het authentieke Zijn.”
Duurzaamheid en algemeen welzijn
In het nagesprek vraag Schouten aan haar: Realiseer je je dat je bij deze levensvisie het begrip duurzaamheid een veel bredere en diepere invulling geeft dan algemeen gebruikelijk is? Je verbreedt het door duurzaamheid te betrekken op het welzijn van alle levende wezens. Je verdiept het door het te verbinding met wat jij authentiek Zijn noemt. Deze opmerking van Schouten zette mij weer op scherp. Soms vraag ik mezelf wel eens of ik de mensen die naar mijn lezingen komen wel iets nieuws vertel. De mensen die komen zijn meestal al heel bewust bezig met bijvoorbeeld het scheiden van afval, duurzame hernieuwbare energie en de herkomst van hun voedsel. Dit is wat je de buitenkant van duurzaamheid zou kunnen noemen. De verbinding tussen duurzaamheid en het algemeen welzijn van alle schepselen, van heel de natuur en de verbinding met jezelf, dat is dan wat Matthijs Schouten en Irene van Lippe-Biesterfeld de binnenkant van duurzaamheid noemen. Dat is het vernieuwende. Ik noem het de spiritualiteit van duurzaamheid. Dat is waar veel mensen naar op zoek zijn. En dat authentieke Zijn, dat noem ik God.
