Blijdschap, gejuich en tranen van opluchting, dat was wat de rechter hoorde en zag na zijn uitspraak in de klimaatzaak. De rechter heeft vanmorgen waarlijk recht gesproken. Dit kon wel eens een kantelpunt zijn in het klimaatbeleid. De rechtbank is van oordeel dat op de staat tegenover Urgenda in beginsel de rechtsplicht rust om te bewerkstelligen dat in 2020 de uitstoot van CO₂ in Nederland zal zijn gereduceerd met tenminste 25% t.o.v. 1990. Het berusten van een geringere reductie is onrechtmatig tegenover Urgenda. De overheid zal nu daadwerkelijke aan de slag moeten want de huidige doelstelling van 17% reductie in 2020 is dus ver beneden de maat. En deze dreigt al niet gehaald te worden. De minimale eis van 25% zou dus in de praktijk nog wel eens een verdubbeling kunnen zijn van de koers die nu gevolgd wordt.

De rechtbank erkende het dreigende gevaar van de gevolgen van klimaatveranderingen en de urgentie om hiertegen maatregelen te nemen. Dat de staat niet mede de veroorzaker is van de uitstoot van CO₂ achtte de rechter niet beslissend. De zorg van de staat moet gericht zijn op de zorg en bescherming van het leefmilieu. Elke uitstoot van CO₂ draagt bij aan de CO₂ concentratie in de atmosfeer. Landen, groot of klein, kunnen zich daarom niet verschuilen achter het argument dat het niet alleen van hun inspanning afhangt of een klimaatverandering wordt voorkomen. Bovendien zou Nederland, als Annex 1 land, vanuit het billijkheidsbeginsel voorop moeten lopen in het klimaatbeleid.

De rechtbank stelt dat een reductiedoelstelling van tenminste 25% financieel mogelijk en aanvaardbaar is. De ernst en de omvang van het klimaatprobleem maken het noodzakelijk om op korte termijn maatregelen te nemen en niet te wachten op maatregelen die pas later werking zullen hebben.

“Het is een zaak van het hart”

Vreugde alom, vanwege deze uitspraak. Een positief kantelpunt wellicht in het klimaatbeleid. Dit moet toch mensen de ogen openen. Dit zal ook zijn effect hebben in andere landen, zoals België, waar een dergelijke rechtszaak wordt voorbereidt. De emotionele reacties achteraf tonen, denk ik, hoe diep de zorg om klimaatverandering bij mensen zit. Het is niet alleen een zaak van de rede, maar vooral van het hart; de liefde voor de planeet Aarde met al haar (toekomstige) bewoners. Deze uitspraak schept hoop en geloof dat het goed kan komen met heel de Aarde. Een geloof dat nog versterkt wordt door de positieve reacties op de encycliek “Laudato Si” van paus Franciscus, waar ik de volgende keer over zal schrijven.

Je kunt direct actie ondernemen door deze petitie van Milieudefensie te ondertekenen.