Afgelopen zaterdag was ik bij de bruisende vijfde editie van de Groene Kerkendag. In de workshop ‘De Bijbel: bron van groene inspiratie!?’ vertelde een meneer over een mooie ontmoeting die hij had met een vrouw uit, ik dacht, de Filippijnen. Zij spraken over hoe we als mensheid met de Aarde omgaan (niet zo goed dus) en vroeg haar waar zij haar motivatie vandaan haalde om zich te blijven inzetten voor een leefbare aarde, om hierin te blijven geloven. Haar antwoord verbaasde hem. “De eucharistie”, zei zij.

“Hoe zo?” Hij kon zelf dit verband niet leggen. Voor hem had eucharistie ‘niets’ van doen met de Aarde. Maar zij zei: “Het brood en de wijn, de tarwe en de druiven, zijn geschenken van de Aarde.” Zo had hij het nog nooit bekeken. Maar er is nog veel meer te zeggen over de betekenis van de eucharistie voor het dagelijks leven en de keuzes die we daarin maken. De aartsbisschop José Luis Escobar Alas, van San Salvador heeft daarover geschreven in een pastorale brief (24 maart, 2016).

Hij stelt de vraag: “Hoe kan ik deelnemen aan de eucharistie en volharden in het schenden van het milieu?” Want in de eucharistie staat de mensheid in gemeenschap met God en is verenigd in één volk rond de altaartafel. De eucharistie, het delen van brood en wijn, Zijn lichaam en bloed tot ons nemen, nodigt uit tot broederschap zonder uitsluiting, tot verzoening, tot het achterlaten van verafgoding van geld, het schenden van mensen en milieu etc.. Wie wil deelnemen aan de eucharistie moet God dienen in anderen. Jezus liet dit door de nederige voetwassing zien. Hij knielde voor zijn leerlingen, de mens, het evenbeeld van God, om hun voeten te wassen. Nederigheid is ook een van de deugden die onmisbaar is voor een duurzame levensstijl.

Leven is eucharistie, schrijft de aartsbisschop. De tekenen van de eucharistie, solidariteit, eenheid, broederschap, verzoening, nederigheid, liefde, leven en vrede moeten gestalte krijgen in het dagelijks leven. Zou het daarom niet hypocriet zijn om de eucharistie te vieren en daarnaast de afgoden van de economie te eren?

“Hoe kan ik deelnemen aan de eucharistie en volharden in het schenden van het milieu?”

Nog even terugkomend op de Filippijnse vrouw. Zij put hoop en vertrouwen uit de eucharistie. Want de eucharistie is ook het broederlijk en zusterlijk vieren van wat ‘nog niet’ is, maar wel komen gaat. En wie goed kijkt ziet overal om zich heen de glimpjes van Gods Koninkrijk. Het is al begonnen.

“Blijf niet staren op wat vroeger was. Sta niet stil in het verleden: Ik – zegt Hij – ga iets nieuws beginnen. Het is al begonnen. Merk je het niet?” (Jesaja 43:18)