aarde

door

Nieuwe website Laudato Si

laudato si franciscus met vogelsHet is verheugend te merken dat er op vele plekken in het land mensen binnen en buiten de kerk aan de slag gaan met de encycliek Laudato Si, die vorige zomer van de hand van paus Franciscus is verschenen. En dan te bedenken dat dit waarschijnlijk over de hele wereld zo is. Bij die gedachte krijg ik een beetje kippenvel, maar wordt er ook warm van.

In de encycliek roept paus Franciscus alle mensen van goede wil op om zorg te dragen voor de schepping en voor de armen. Daarvoor is een ecologische bekering nodig, een drastische verandering van levensstijl, die gericht is op het behoud van de schepping, op het verbeteren van de levensomstandigheden van de meest kwetsbare mensen op aarde, op het algemeen welzijn van heel de aarde inclusief de generaties die na ons komen.

Het is geen makkelijke opdracht waar we voor staan. Daarom moeten we er ook samen, met ons allen aan werken. Samen de encycliek lezen, er over praten. Wat betekent dit voor ons? En last but not least wat gaan we doen? Niet, wat kunnen we doen, maar letterlijk wat gaan we doen?

Ter ondersteuning van deze opdracht heeft de KNR (Konferentie Nederlandse Religieuzen) een nieuwe website gelanceerd. De website www.laudato-si.nl (let op het streepje) wil mensen stimuleren en ondersteunen om met ‘Laudato Si’ aan de slag te gaan. De site is overzichtelijk ingedeeld. Verdiepingsteksten, teksten voor vieringen en gebedsdiensten zijn makkelijk te vinden. Ook worden er activiteiten die georganiseerd worden rondom Laudato Si vermeld. De eerste staat er al op. Een landelijke dag op zaterdag 23 april in Bennekom.

Ik zou zeggen, laat je inspireren door deze nieuwe site en je aansteken door de heilige Geest om jou steentje bij te dragen aan ons gemeenschappelijke huis.

door

Kerstmis, dromen van een gezonde Aarde

“Laat komen, Hij die komen zal, verlangend zien wij naar Hem uit.”

Verlangen. Deze acclamatie, uit een gezongen tafelgebed, verwoordt voor mij de essentie van de advent en kerstmis: verlangen, hoop en vertrouwen. “Verlangend zien wij naar Hem uit.”
Zien wij niet net zo verlangend uit naar een Aarde die weer gezond is, naar de heelheid van de gebroken schepping? Een verlangen dat ons ertoe drijft om de handen uit de mouwen te steken om ons ‘gemeenschappelijke huis’ te behoeden voor verder verval en te voorzien van nieuwe fundamenten, muren en een dak.

Hoop. Daarbij worden we geholpen door hoop. Hoop, die voorkomt dat we de moed laten zinken. Hoop is niet hetzelfde als optimisme, schrijft Vaclav Havel (voormalig President van Tsjechië en schrijver), evenmin de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Het is de zekerheid dat iets zinvol is, onafhankelijk van het resultaat.

Vertrouwen. In de acclamatie klinkt ook vertrouwen. “Hij die komen zal”, het wordt heel stellig gezegd. Wat zou het mooi zijn als wij ook dat vertrouwen kunnen hebben als het gaat om zorg voor de schepping. Als het gaat om de uitwerking van het akkoord van de klimaattop in Parijs. De regeringsleiders van bijna 200 landen spreken hun verlangen uit om de Aarde te redden. Dat is op zich hoopgevend. Maar gezien de reacties, inclusief mijn eigen reactie, ontbreekt het nog aan vertrouwen. Gaan de landen doen wat ze beloven? Is het genoeg? Maar ik blijf hopen dat het vertrouwen zal groeien.

kerststal plafond kerk basel

Geboren in een mensenkind. Laten we echter niet vergeten dat al heel veel mensen zich met hart en ziel inzetten voor een gezonde Aarde. En dat we daarbij een bondgenoot hebben: God zelf. Met kerstmis krijgt God een gezicht. Hij wordt geboren, in een mensenkind, als vluchteling, in een simpele stal. Daarmee laat Hij ten diepste zien dat het leven de moeite waard is en respect verdient. Ieder leven, van ieder mens, dier of plant. Maar het mag niet blijven bij de droom en de vreugde van het moment van de geboorte. Een heilige zei ooit: “Christus kan duizend keer geboren zijn in Bethlehem, maar alles is tevergeefs als Hij niet geboren wordt in mij!”

Naastenliefde. Laten we daarom met kerstmis weer stilstaan bij wat het betekent om Jezus geboren te laten worden in onszelf. Kerstmis is het feest dat laat zien dat we niet zonder elkaar kunnen. Het vraagt om oprechte naastenliefde. Als die naastenliefde een belangrijke rol krijgt bij het maken van onze eigen dagelijkse keuzes, maar ook bij de keuzes die landen moeten maken, dan zal de droom van een gezonde Aarde steeds meer werkelijkheid worden.

door

Klimaatparade

Afgelopen zondag gingen wereldwijd 785.000 mensen de straat op met het motto “Wij zijn niet te stoppen, klimaatverandering wel!’’ Maar dan moet je natuurlijk wel in actie komen. “Kom in actie!!” was de boodschap die iedereen uitdroeg aan alle wereldleiders die nu in Parijs bijeen zijn. Zij sluiten daar immers een klimaatverdrag dat onze toekomst, en die van onze kinderen en kleinkinderen en de Aarde, bepaalt. We hebben massaal van ons laten horen, en we zijn gehoord. “Deze roep kunnen we niet negeren”, heeft Obama gezegd. Klimaatgerechtigheid, dat is wat ik hoop dat deze top oplevert.

klimaatparade A'dam 2 (Dick Biesta) Klimaatparade A'dam 3 (Dick Biesta)

Het was die zondagmiddag guur herfstweer, met regen en wind. Er was voor later op de middag en avond zelfs code oranje afgegeven. Maar dat deerde ons in Amsterdam niet. Gehuld in regenpak of paraplu gingen we gewoon op weg. We droegen de Ark van Noach mee, die heel wat bekijks trok. Noach was een vooruitziend man en bouwde de ark met een blik op de toekomst. De ark als teken van hoop, als teken van actie, het heft in eigen handen nemen en het schuitje waarin we met ons allen zitten en willen overleven.

De sfeer was goed, vrolijk zelfs, met veel muziek, waardoor je als vanzelf ging dansen, of iets wat daar op leek. Het hield ons in ieder geval warm. Op allerlei manieren lieten de mensen zien wat voor hun belangrijk is. Een stel verpleegsters ontfermden zich om een gewonde aardbol. Studenten reden mee met een bakfiets vol ‘weggegooid’ voedsel en deelden dat uit. “Taste before you waste” (Proef voordat je het weggooit), was hun boodschap. We hebben met ons allen heerlijk gegeten van een anders weggegooid brood. Het deed me denken aan het verhaal van de zeven broden en wat visjes (Mt 15, 34-37).

paris-shoes-590

Weer thuis gekomen keken we naar het Journaal. Daarin werd Amsterdam nauwelijks genoemd. Jammer. Maar wel de schoenen in Parijs. Het beeld van een plein vol schoenen met briefjes, plantjes, maakte op mij diepe indruk. Ieder paar schoenen een hartenkreet voor een leefbare toekomst. Deze stille boodschap moet volgens mij oorverdovend binnenkomen bij de wereldleiders in Parijs. Ik wens ze wijsheid, moed, lef en barmhartigheid toe.

door

Klimaattop Parijs

Severn Cullis-Suzuki“Ik ben hier om te spreken namens alle toekomstige generaties. Ik ben hier om te spreken namens de kinderen die honger lijden in de wereld, maar wier roep niet wordt gehoord. Ik ben hier om te spreken namens de talloze dieren die overal op de planeet doodgaan, omdat ze nergens meer naartoe kunnen. Ik ben bang om de zon in te gaan wegens de gaten in de ozonlaag. Ik ben bang om de lucht in te ademen, omdat ik niet weet wat voor chemicaliën erin zitten” Lees verder →

door

Klimaatloop een kwestie van hoop

klimaatloop spandoekVorige week zaterdag vroegen ongeveer 200 mensen, bij de klimaatloop in Utrecht, aandacht voor een rechtvaardig klimaatbeleid. In de aanloop naar de VN top over klimaatbeleid begin december dit jaar laten steeds meer mensen van zich horen, ook de kerken. Het is immers de schepping die wordt bedreigd.
En de huidige westerse samenleving strookt helemaal niet met de sociale leer van de kerk, die uitgaat van solidariteit en gerechtigheid. Het is immers voor een groot deel de levensstijl van de westerse mens die het grootste leed veroorzaakt bij de meest kwetsbare en arme mensen van deze wereld. Het wordt nu echt tijd dat er afdoende afspraken gemaakt worden om de opwarming van de Aarde en de daarmee gepaard gaande ongelijkheid, af te remmen.

klimaatloop arkMet de stok in de hand liepen we als pelgrims in vier etappes langs 5 kerken over het historische kerkenkruis. In de stoet werd de ark van hoop meegedragen, maar ook een smeltend stuk ijs, om de urgentie van het klimaatprobleem te symboliseren. De stadmuziekanten leidden de optocht in goede banen en zorgden voor een extra dimensie en afwisseling.

In elke kerk stond een thema rond het klimaatprobleem centraal. We hoorden over de urgentie en kairos. Weerman Reinier van den Berg vertelde ons maar weer eens dat het al vijf voor twaalf is geweest en dat het nú hét moment is om echt maatregelen te nemen. Hoe? Plant bossen, bespaar energie, gebruik duurzame energie, herstel kringlopen (recycling) en handel eerlijk (fair trade).

We hoorden over gerechtigheid. Een medewerkster van Cordaid vertelde over haar reizen naar India en andere landen waar Cordaid samen met de lokale mensen projecten uitvoert om de gevolgen van de klimaatverandering, droogte en overstromingen, de baas te kunnen. Haar verhaal raakte me. Mensen vertelden haar: “Vroeger, bij de overstromingen, kwam het water tot daar, nu komt het tot hier. Ons huis stroomde vroeger niet onder, nu wel.” En iemand in India: “Wij kunnen hier wel van alles doen om het water zoveel mogelijk vast te houden door onder andere bomen te planten. Maar wat doen jullie? Ons probleem wordt wel mede door jullie veroorzaakt? Wat doen jullie eraan?”

klimaatloop park

Uit de mond van mgr De Korte, bisschop van Groningen, hoorden we over dankbaarheid en verantwoordelijkheid die weerklinken in de encycliek Laudato Si en door. En mgr Vercammen, aartsbisschop van Utrecht (Oud-Katholieken) hield sprak over geloof en hoop in een column “De Groene patriarch van Constantinopel”.

Al met al was het een inspirerende dag. Het geeft hoop om zoveel mensen te ontmoeten, die vanuit hun geloof, zich op een of andere manier inzetten voor een beter leefklimaat op Aarde. In het centrum van Utrecht trok de stoet heel wat bekijks bij het winkelende publiek. Nu maar hopen dat onze roep in Parijs gehoord wordt.