Het is bij veel mensen wel bekend dat Paus Franciscus zich sterk inzet voor ‘de zorg voor ons gemeenschappelijk huis’. Hij schreef hiertoe de encycliek Laudato Si‘ in 2015, gevolgd door Laudate Deum in 2023 in de vorm van een apostolische exhortatie. Maar wist u dat de vorige Paus, Benedictus XVI, ook al zeer begaan was met natuur en milieu? Wat niet veel mensen weten is dat hij de groene paus werd genoemd. In 2009 schreef hij de pauselijke encycliek ‘Caritas in veritate‘. Hierin pleit hij, vanuit een samengaan van waarheid en liefde, voor een integrale ontwikkeling in relatie met de natuur van de hele mensheid, en van ieder mens nu en later. In dat jaar verschenen ook de ‘tien geboden voor het milieu’. (Ten Commandments for the environment; Pope Benedict XVI speaks out for creation and justice, door Woodeene Koenig-Bricker) De tien geboden zijn niet geschreven door de paus zelf, maar hij had het kunnen doen. Ze zijn afgeleid van het Compendium voor de Sociale leer en van uitspraken die met name Paus Benedictus XVI heeft gedaan tijdens diverse bijeenkomsten en ontmoetingen. Deze geboden zijn geen geboden in de zin van ‘gij zult dit en niet dat’. Het zijn leidende principes die wegwijzers kunnen zijn voor een duurzame levensstijl. Wat heeft het christendom eigenlijk met duurzaamheid? Waarom zouden wij als gelovigen ons de moeite getroosten om een duurzame levensstijl te volgen? Want eerlijk is eerlijk, zo kijken we er heel vaak tegenaan.

In de tien geboden voor het milieu worden religie en een duurzame levensstijl bij elkaar gebracht. Ik heb er mijn ‘eigen’ uitwerking bij gemaakt. Hierbij heb ik dankbaar gebruikt gemaakt het gedachtengoed van Laudato Si‘ en mijn biologische kennis, want van de biologie kunnen we veel leren. In de tien geboden komt alles samen: religie, filosofie, biologie, ecologie, sociologie, economie en noem maar op. U kunt mij uitnodigen voor een lezing over de tien geboden voor het milieu. Hieronder vindt u vast een voorproefje van elk gebod. waarom wil deze tekst niet verschijnen. Iksanp er niks van. wat een klote program  ‘a’poj’paohj. ‘aporuh’um\ -i]wi45yhjj w05huiwj\pojsg w45-0i]w-0i w-0i]-w0i-]0y5 -w0i w4iyuj’p9q3-80[h9uwpouh q[039puyhjq’povjh’oij wpuh[09wujpw59iu[v90’pv q309uq[9ujhwp0uj’outi

1. Gebruiken, niet misbruiken
   De mens heeft een verantwoordelijke rol in de schepping. We mogen de natuur gebruiken om in onze behoeften te voorzien. Maar we mogen haar niet misbruiken, niet uitputten en vervuilen.
2. Weinig minder dan een God
   Dit titel van dit gebod verwijst naar psalm 8, ‘U hebt van de mens bijna een god gemaakt, [ ] U laat hem heersen over het werk van uw handen. Het gebod waarschuwt om ons niet als overheersers te gedragen. Geschapen zijn naar Gods beeld verleent de mens niet alleen zijn grote waardigheid, maar ook verantwoordelijkheid ten opzichte van God, van de Aarde en zijn medeschepselen. De mens is tegelijk deel van de schepping als hoeder ervan.
3. Eén voor allen, allen voor één
   We hebben met ons allen een ecologische verantwoordelijkheid voor de Aarde. Paus Franciscus noemt dit in zijn encycliek Laudato Si, de zorg voor ons gemeenschappelijke huis. Bisschop de Korte sprak bij de presentatie van de encycliek over één mensheid en één Aarde. Dat is waar we het mee moeten doen.
4. Het is geen ‘brave new world’
   In zijn roman ‘Brave new world’ beschrijft Aldous Huxley een wereld die totaal beheerst wordt door technologie en rationaliteit. Dit vierde gebod wil zeggen dat we er met zo’n wereld niet komen. Het wil zeggen dat bij het oplossen van (milieu)problemen, maar ook bij productieprocessen in de landbouw of industrie, de menselijke waardigheid boven techniek gaat.
5. Gaia is God niet
   De natuur is geen heilige realiteit die boven menselijk ingrijpen staat, maar ze heeft wel iets heiligs. Heiligheid wil hier zeggen: erken de grenzen van de natuur en overschrijd deze grenzen niet. We mogen de natuur niet reduceren tot een gebruiksobject dat kan worden gemanipuleerd en geëxploiteerd.
6. Vooruitgang, tot welke prijs?
   Vooruitgang wordt vaak gelijk gesteld aan oneindig economische groei en technische ontwikkelingen. Maar juist hierdoor wordt de schepping bedreigd. Bovendien ontstaat er grote ongelijkheid door een ongelijke verdeling van geld en macht. Het lijkt tijd om het begrip vooruitgang te herdefiniëren.
7. Stromen als een rivier
   De Aarde is een gave van God en haar vruchten komen iedereen toe (LS 93). Dit zevende gebod vraagt aandacht voor een eerlijke verdeling van die vruchten. Het vraagt van ons om vanuit solidariteit en gerechtigheid, belangrijke peilers van de sociale leer van de kerk, er voor te zorgen dat de armen op een gelijkwaardige manier mee kunnen delen in de levensbronnen van de Aarde. Armoede wordt immers grotendeels veroorzaakt door een ongelijke verdeling van grondstoffen, voedsel, water en grond.
8. We zitten in het zelfde schuitje
   Vanaf het midden van de vorige eeuw is de tendens gegroeid om de planeet te beschouwen als een vaderland en de mensheid als een volk dat een gemeenschappelijk huis bewoont. (LS164). In dat huis, of in dat schuitje, heeft iedereen recht op een schone en veilige leefomgeving. Zowel paus Benedictus XVI als paus Franciscus stellen dat dit alleen met internationale samenwerking en akkoorden gerealiseerd kan worden.
9. Discipline is meer dan een woord
   De sociaal-ecologische crisis vraagt om een diepgaande innerlijke bekering en de roeping, behoeders van Gods werk te zijn, praktisch handen en voeten te geven. Geen woorden, maar daden. Groen Geloven is Duurzaam Doen.
10. Alles is een gave
    Misschien is het meest in het oog springende verschil tussen het Bijbelse en het moderne wereldbeeld het besef dat de Aarde een gave is. Dít is wat schepping betekent: dat de Aarde met alles wat zij omvat als het ware steeds opnieuw gegeven wordt dankzij Gods goedheid. Als we leven vanuit dankbaarheid, verwondering en verbondenheid dan zal een zorgzame en duurzame levensstijl spontaan ontstaan.