Genieten

Terwijl ik dit schrijf hoor ik de regen op het zolderraam kletteren. Wat een verschil met gister toen we ons konden koesteren in de zon. Ik was in Amsterdam voor een interview met Pater Putman. Als ontmoetingsplaats hadden we afgesproken op het Begijnhof. Ik was daar in de ochtend langs de Singel (vanaf het Centraal Station) naar toe gelopen, want daar liep ik in de zon en was er niet zoveel verkeer. Na afloop van het interview had ik nog een uurtje over voordat ik weer met de trein naar huis wilde. Ik besloot om via de oostkant wat rond te dwalen richting station. Dat bracht me bij het Rembrandtplein. Wat was het heerlijk toeven daar. Het mooie weer bracht iedereen blijkbaar in een goede stemming, want de sfeer was, daar midden in de stad, heel rustgevend. Anders dan op het Begijnhof, maar toch. Een muzikant die klassieke muziek speelde op de contrabas droeg daar zeker aan bij. Ik heb er van genoten en zag dat anderen dat ook deden. Allerlei verschillende mensen zaten daar op het plein van hun lunch te genieten, van jong tot oud, van toerist tot zakenman. De beeldengroep van de nachtwacht droeg zeker ook  bij aan de entourage. Ik was zelf een beetje verbaasd hoe je zo midden in de stad intens kon genieten van wat er op je weg komt en dat helemaal voor niets. Tenminste bijna niets. De muzikant heb ik uiteraard nog wel wat gegeven. Het was tenslotte zijn muziek dat het ‘zijn’ op het plein extra mooi maakte.

Iedereen ontspannen genietend in de zon.

Iedereen ontspannen genietend in de zon.

De beeldengroep uit de nachtwacht.

De beeldengroep uit de nachtwacht.

Marius de Geus (milieufilosoof) zegt in een betoog over versobering als positieve kracht dat het leren genieten van naar verhouding eenvoudige zaken of ervaringen in het leven van cruciaal belang is. ‘Een gematigde consument stelt zich doorgaans open voor die genoegens in het menselijk leven die weinig of niets kosten en die toch veel plezier, ontspanning en gevoelens van geluk verschaffen. Dat kan bijvoorbeeld een lange bos- of strandwandeling zijn, een fijne fietstocht, een goed gesprek, of het verrichten van een goede daad waar anderen mensen baat bij hebben.’

En dat je daarvoor niet eens naar het bos hoeft bewijst bovenstaand verhaal. In de zon een broodje eten op het Rembrandtplein met een glas thee erbij (ik ga haast nooit zonder thermoskan thee op pad, dat is mijn luxe) en mooie achtergrond muziek, dat was puur genieten.

Bron:

M. De Geus, 2013. Versobering als positieve kracht: naar een levenskunst van ‘zijn’ in plaats van ‘hebben’. In: M. Becker en T. Wobbes (red.), Soberheid als ideaal en als noodzaak. Annalen van het Thijmengenootschap, jaargang 101, aflevering 4.

Restjes

Om aandacht voor voedselverspilling te vragen hebben drie Amsterdamse studenten een week lang van restjes geleefd. Ze ‘bedelden’ hun kostje bij elkaar door iedereen om restjes te vragen. Een restje werd hierbij gedefinieerd als ‘voedsel dat anders in de vuilnisbak zou verdwijnen’. Hoe het hun verging is te lezen op hun blog. En als je de uitdaging ook aan wil gaan kan je meedoen met de Weekend-Waste-Challenge die start op vrijdag 21 februari.

Lien stelt de hamvraag: “Hoe kan het dat voedselverspilling te vaak als ‘normaal’ wordt ervaren en voedsel delen als ‘gek’.” Chiel komt er achter dat hij eten voortaan niet zomaar voor lief moet nemen. “Is het niet bijzonder dat wij in dit landje zomaar en zonder veel na te denken al het eten kunnen krijgen wat we willen? Ivo had zich afgevraagd of bedelen om eten (restjes) wel wat op zou leveren. Ja dus, een volle buik, contacten, gesprekken (Maar dan gooit u dus iets weg dat nog goed gegeten kan worden), gezelligheid en meer waardering voor voedsel.

Er wordt zoveel verspild.

Er wordt zoveel verspild.

Ik vind dit een heel waardevol initiatief om voedselverspilling op de kaart te zetten. In Nederland gooien we gemiddeld per persoon elk jaar 47 kilo voedsel weg. Voor een gemiddeld gezin van vier personen betekent dit dat er jaarlijks 533 euro in de vuilnisbak verdwijnt. Dat is toch doodzonde!!

 

 

“Zonder voedselverspilling hoeft er geen honger te zijn in de wereld.”

De studenten geven op hun blog ook al het dilemma van de actie aan. Aan de ene kant willen ze natuurlijk zoveel mogelijk eten ophalen om hun honger te stillen. Lukt dat, dan betekent dat dus wel dat er inderdaad veel mensen zijn die nog goed eetbaar voedsel weggooien. Er is dus nog wel wat zendingswerk te verrichten. Een daar draagt dit studenteninitiatief aan bij.

Met de restjes uit de koelkast kun je een heerlijke couscoussalade maken.

Met de restjes uit de koelkast kun je een heerlijke couscoussalade maken.

Als ze bij ons aan de deur zouden komen krijgen ze waarschijnlijk niks als ik me strikt aan de definitie hou ‘dat het anders weggegooid zou worden’. Er staan wel ‘restjes’ in de koelkast maar die worden opgewarmd als lekker warm hapje tussen de middag of gebruikt in een salade, ovenschotel of soep. De kunst is echter om zo min mogelijk restjes te creëren (kook niet te veel) en, als je ze toch hebt, ze goed te bewaren en niet te vergeten.

 

Het voorkomen van voedselverspilling begint al bij het maken van het boodschappenlijstje. Laat je vervolgens in de winkel niet verleiden door de reclames en aanbiedingen (2 voor de prijs van 1), maar koop alleen dat waarvan je zeker weet dat je het binnen afzienbare tijd zult gebruiken.

Als je een gewas hebt zien groeien krijg je meer waardering voor je voedsel.

Als je een gewas hebt zien groeien krijg je meer waardering voor je voedsel.

Als we ons voedsel niet verspillen heeft ook dit kind voldoende te eten.

Als we ons voedsel niet verspillen heeft ook dit kind voldoende te eten.

 

 

 

 

 

 

 

Goed beschouwd begint het terugdringen van voedselverspilling nog eerder, namelijk bij de waardering van onze dagelijkse maaltijden en bij het besef dat we ons voedsel met meer dan zeven miljard mensen moeten delen. We hoeven vrijwel geen moeite meer te doen om aan ons eten te komen. We gaan gewoon naar de supermarkt. Hierdoor zijn we de verbinding met ons voedsel, en daarmee ook de waardering daarvoor, kwijtgeraakt.  We zien niet meer hoe de gewassen groeien, hoe de boer moet ploeteren om een mooi product te verkrijgen. Maar ik heb goede hoop. Er zijn steeds meer mensen die de verbinding met hun dagelijks brood weer opzoeken op wat voor manier dan ook. Ik ben ervan overtuigd dat deze trend ook zal leiden tot minder voedselverspilling.

Evenwicht

Dominee Jaap van der Windt hield afgelopen zaterdag tijdens de tweede Groenekerkendag een inspirerende inleiding over evenwicht aan de hand van 2 Korintiërs 8

Tenslotte kent u de liefde die onze Heer Jezus Christus heeft gegeven: hij was rijk, maar is omwille van u arm geworden opdat u door zijn armoede rijk zou worden. In uw eigen belang raad ik u het volgende aan. U hebt al een jaar geleden uw geode bedoelingen getoond door met de collecte een begin te maken. Rond deze nu met dezelfde inzet af als waarmee u begonnen bent, dan blijft het niet bij goede bedoelingen. Dus geef naar vermogen. Als u bereid bent mee te doen, wordt niet verwacht dat u geeft van wat u niet hebt, maar van wat u hebt. Het is niet de bedoeling dat u door anderen te helpen zelf in moeilijkheden raakt. Er moet evenwicht zijn. Op dit moment lenigt u met uw overvloed de nood van de heiligen in Jeruzalem, zodat zij later met hun overvloed uw nood kunnen lenigen. Zo is er evenwicht, zoals ook geschreven staat: ‘Hij die meer had, had niet te veel; hij die minder had, had niet te weinig.’

Paulus spreekt in zijn brief aan de gemeente in Korinte over evenwicht. In de gemeenten waar hij komt collecteert hij voor de noodlijdende gemeente in Jeruzalem. Want, redeneerde hij, deze gemeenten kunnen van Paulus het evangelie horen, omdat Jeruzalem werk maakte van de zending. Nu kunnen de gemeente op hun beurt de gemeente in Jeruzalem steunen. Dit is evenwicht. En evenwicht is waar het om draait in de schepping. Het begint al als je kijkt naar de aarde en de maan. Die kleine maan, houdt de relatief grote aarde in evenwicht. Als je goed naar de natuur kijkt zie je dat alles in perfect evenwicht is. Diverse kringlopen en voedselketens, ze zijn allemaal in evenwicht.

Nu kijk ik elke avond even naar de maan en denk: Jij houdt ons in evenwicht.

Nu kijk ik elke avond even naar de maan en denk: Jij houdt ons in evenwicht.

Maar waar het evenwicht verstoord wordt gaat het mis. We zien het terug in het uitsterven van soorten, of juist de overheersing van soorten, in overstromingen of juist droogte. Het verstoren van het evenwicht is nu precies wat de mens aan doen is. We kappen oerwouden voor hout en landbouwgrond voor de productie van veevoer. Daarmee ontdoen we de Aarde van haar groene longen, waarmee niet alleen minder CO2 uit de lucht wordt gehaald, maar het hele wereldklimaat wordt beïnvloed.

Goddeloos

Goddeloos

Jaap liet een foto zien van een sojaplantage midden in het tropisch regenwoud. Op mij kwam dit over als een open wond. Goddeloos, zou Friedrich Hundertwasser (een kunstenaar) dit noemen, want, zegt hij, rechte lijnen bestaan niet in de natuur. Goddeloos ook, omdat het leven eruit wordt gehaald. Na een paar jaar is zo’n plantage uitgeput en blijft er alleen woeste grond over. Daar wordt je niet vrolijk van. Voor het evenwicht een vrolijk filmpje met het kleurig werk van Friedrich Hundertwasser.

Paus Franciscus persoon van het jaar

Het Amerikaanse tijdschrift Time heeft gister (11-12-13) Paus Franciscus uitgeroepen tot persoon van het jaar 2013. Een geweldige opsteker voor de Rooms-Katholieke Kerk, die toch vaak negatief in het nieuws was. Time stelt dan ook “Wat deze paus zo belangrijk maakt is de snelheid waarmee hij tot de verbeelding van miljoenen mensen is gaan spreken die de hoop op de kerk hadden opgegeven. Zelden wiste een nieuwe speler op het wereldtoneel zo snel zo veel aandacht op zich te vestigen.” Franciscus brengt de klassieke boodschap van de kerk terug door de extra inzet voor de armen. Hij maakt duidelijk, in woord en daad dat de mensen samen kerk zijn.

time-verkiest-paus-franciscus-tot-persoon-van-het-jaar-id5152877-1000x800-n

Ook ik ben gegrepen door het charisma van de paus, door zijn uitspraken en door zijn gewone omgang met de mensen. Het zou toch fantastisch zijn als het gerucht over het ontsnappen van de paus uit het Vaticaan (stiekem langs de Zwitserse garde glippen) om de armen aalmoezen te brengen, waar zou zijn. Onze pastoor verwoordde zijn idee over de paus in de trend van: “Als je vroeger een artikel in de krant zag over de paus dacht ik, wat is er nu weer aan de hand? Nu, bij paus Franciscus denk ik, toch even lezen wat voor interessants hij te vertellen heeft.”

In zijn eerste apostolische exhortatie Evangelium gaudium (De vreugde van het evangelie) constateert een groeiende kloof tussen een meerderheid die arms is en de happy few die in weelde leeft. Deze oneerlijke verdeling is volgens de paus een gevolg van ideologieën die de absolute autonomie van de markt en financiële speculatie verdedigen. Daarom zegt de paus ‘nee’ tegen een tirannie van de markt, tegen een economie die mensen uitsluit. Hij roept Christenen op om afstand te nemen van de ‘welvaartstheologie’ die ten koste gaat van de ‘verantwoordelijkheid jegens onze broeders en zusters.’ Paus Franciscus zit hiermee op dezelfde lijn als onze vorige paus Benedictus, die pleitte voor een eerlijke verdeling van grondstoffen en voedsel en voor een veilige leefomgeving.

Nu maar hopen dat het charisma van de paus zo sterk is dat de samenleving hem niet alleen maar beluistert en bejubelt, maar zijn woorden ook omzet in daden. De kerk kan het voortouw nemen, waarbij we niet moeten vergeten dat wij, mensen, de kerk zijn. Het begint dus bij jezelf, maar alleen samen kunnen we op de weg van gerechtigheid gaan, de weg die Jezus ons wijst.

Vast iets

Afgelopen zaterdag was ik bij de gezamenlijke startdag van de Vastenaktie en de Adventsactie. Het was een inspirerende dag en het voelde als een warm bad om met zoveel mensen (bijna 300) samen te zijn. Allemaal mensen die zich actief inzetten voor de projecten die door de Vastenaktie en Adventsactie worden ondersteunt. Voor mij was het mooiste van de dag het samen zingen van het vastenaktielied dat Stan Fritschy heeft geschreven. De tekst van dit lied heeft mij echt geraakt. Je zou zeggen dat het geschreven is voor het thema Groen Geloven. De tien geboden voor het milieu zijn er vrijwel allemaal in terug te vinden.

Vastenaktielied ‘Vast iets’
(Tekst: Stan Fritschy, melodie: ‘Zomaar een dak boven wat hoofden’)

Vast iets voor mij, wat ik ook nastreef,
dromen van recht en waardigheid.
Breken van brood, delen de beker,
vasten uit solidariteit.
Vast iets uit liefde, hoop en geloof,
omdat het anders kan,
een leven naar Gods plan!

Vast iets voor mij, oren wijd open,
horen wat mijn hart inspireert.
Droom die mij roept – krachtvol en moedig –
vraagt mij om wat het zwaarste weegt.
Vast iets voor mensen ver van ons bed,
die dromen net als wij,
van leven frank en vrij!

Vast iets voor mij: méér doen met minder,
leven naar menselijke maat.
Aarde zo rijk, genoeg voor allen;
wonder van delen, overdaad!
Vast iets voor nu en vast voor het kind,
altijd en wereldwijd,
dromen van duurzaamheid.