Wij hebben dit jaar een Loesje kalender op de WC hangen. Bij 13 mei stond: “Een eigen baas trakteert zichzelf op vrije dagen.” Ik volg  goede raad graag op. Daarom heb ik mezelf afgelopen week op een vrije dag getrakteerd. ’s Ochtends ben ik naar een verrassingsconcert geweest.

Samenspel

Bart Verheijden speelde in de Grote Kerk in Driebergen pianowerken van onder andere Chopin, Brahms en Schubert. De verrassing was dat dit in combinatie gebeurde met schilderijen van Michiel Kranendonk. Elk muziekstuk werd begeleid door een schilderij. Of moet ik zeggen dat elk schilderij werd begeleid door de muziek? Zowel bij schilderijen als bij muziek ben ik geneigd om weg te dromen in gedachten die door het beeld of de muziek worden opgeroepen. Het was een heel bijzondere ervaring om te merken hoe het kijken naar het schilderij en het luisteren naar de muziek op elkaar inwerkten.

Nocturne Maliesingel, Michiel Kranendonk, www.kranendonk.nl

Nocturne

Bij het schilderij Nocturne Maliesingel speelde de pianist Nocturne Op 48 no 1 van Chopin. Door de muziek werd ik nieuwsgierig naar wat de mensen in de kamers achter de verlichte ramen aan het doen waren. Ik stelde me een rustige avond voor met een boek en een grote pot thee op de bank met rustige klassieke muziek op de achtergrond. In een andere kamer speelde een gezin een spel. De open haard was aan. Allemaal leuke en gezellige voorstellingen. Opeens werd de muziek heftiger. Achter de ramen met het gesloten gordijn vond vast een echtelijke ruzie plaats. Gelukkig werd de ruzie voor het slapengaan weer bijgelegd. Zonder de muziek zou ik nooit deze gedachten bij het schilderij gehad hebben.

Overeenkomst

Michiel vertelde over de overeenkomsten die hij ziet tussen schilderen en muziek maken. Neem bijvoorbeeld mineur en majeur. Mineur in de muziek klinkt melancholisch. In de schilderijen ervaar je mineur in mist of regen. Zonneschijn laat de schilderijen sprankelen en geven een opgewekt, vrolijk gevoel. Dat doet majeur in de muziek ook. Een tweede overeenkomst ziet hij in het ‘composeren’. De musicus schikt klanken tot tot een harmonieuze compositie (of juist niet). De schilder doet dit met vormen, lijnen en kleuren. En beide spelen en improviseren, waardoor er verrassende nieuwe dingen ontstaan.

Bocht IJssel in de mist, Michiel Kranendonk, www.michielkranendonk.nl

De mist trekt op

Bas vertelde bij het laatste stuk dat hij speelde, Sonate in Bes D 960, dat dit het laatste muziekstuk voor piano was dat Schubert schreef voordat hij overleed. Hij vertelde dat je in de muziek de overgave en de berusting doorklonk bij de acceptatie van het het einde van het leven. Het heengaan als een bevrijding. In het tweede gedeelte van de sonate, het andante sostenuto, herkende ik de rust. Het schilderij ‘Bocht IJssel in de mist’ paste hier volkomen bij. Door de muziek, die zo nu en dan heel licht en sprankelend was, zag ik dat de zon doorbrak. De mist was al aan het oplossen. Hier en daar was een schittering op het water te zien. En in de verte een schip, dat langzaam het beeld uit zou varen, op weg naar het licht.

“Genees, ons, opdat wij zaaiers van schoonheid worden”, schrijft paus Franciscus in het gebed voor de Aarde. Zaaiers van schoonheid, zo kunnen we Bas en Michiel zeker noemen. Ik hoop dat ze dit nog vaker samen zullen doen.

Meer informatie over concerten van Bas Verheijden in de Grote Kerk in Driebergen in 2018 kunt u vinden op www.basverheijden.com

Meer werk van Michiel is binnenkort te zien op de expositie ‘Terschelling’ van 3 t/m 24 juni 2017 in Kunstzaal van Heijningen te Den Haag. Zie ook www.michielkranendonk.nl