Help, de insecten verdwijnen. In 30 jaar zijn hun aantallen met 75% afgenomen. De insecten worden als de hoeksteen van ecosystemen beschouwd. De achteruitgang van weide- en zangvogels kan niet los gezien worden van het teruglopend aantal insecten. Alles hangt met alles samen. Als het slecht gaat met één soort, zal dit een effect op andere soorten hebben.

Oorzaken

De achteruitgang kent veel oorzaken. Ze zijn echter allemaal een gevolg van de manier waarop wij als maatschappij met de natuur om gaan en ecosystemen kapot maken. Bijvoorbeeld: de verzuring door het neerdalen van stikstof afkomstig van de intensieve veehouderij, verkeer, energiecentrales en industrie, het verdwijnen van kruiden uit en langs de weilanden en akkers, de verdroging door een lage grondwaterstand, de versnippering van het landschap en het gebruik van gif in de landbouw.

Afhankelijkheid

We worden nu ruw wakker geschud. Steeds meer mensen gaan inzien dat ook de mens in zijn voortbestaan afhankelijk is van biodiversiteit en dus ook van de insecten, al was het maar dat ze onze voedselgewassen bestuiven. Zonder insecten zal ons voedselpakket een stuk minder gevarieerd zijn.

Allemaal samen

Een groep wetenschappers wil nu met álle partijen, boeren, natuur- en milieuorganisaties, banken en bedrijven als Unilever en Friesland Campina een Deltaplan biodiversiteitsherstel opzetten. De landbouw zal daarvoor drastisch op de schop moeten. Veel boeren willen het ook graag anders, omdat ze zien dat het zo niet langer kan. Maar ze kunnen het niet alleen. Ze zitten als het ware gevangen in een systeem van export en grootschaligheid. Een systeem dat we als maatschappij de afgelopen decennia hebben opgetuigd. Om dit systeem te veranderen moeten alle hands aan dek.

Wat kunnen we zelf?

Wij zelf, als consument en burger, kunnen ook actief bijdragen aan het herstel van biodiversiteit. Heel direct kan dit door in de eigen tuin de tegels te vervangen door mooie bloeiende voedsel- en waardplanten voor insecten en geen gif te gebruiken. Maar het kan ook door het kopen van biologische groente en fruit. De biologische landbouw gebruikt immers geen gif en bevordert juist de biodiversiteit op het bedrijf. Gezien de hierboven genoemde oorzaken helpt het ook om minder vlees te eten, de auto vaker te laten staan en over te stappen op wind- of zonne-energie.

Eigen waarde

Wij zijn, als mensen van deze Aarde, allemaal geroepen om bij te dragen aan het herstel van biodiversiteit. Niet zozeer omdat de insecten ons nuttige diensten verlenen, maar bovenal omdat ieder schepsel, hoe klein ook, een waarde heeft van zichzelf, van waarde is voor God.

“Leer ons de waarde van elk ding te zien,
zodat we vol verwondering tot bezinning komen,
en gaan inzien dat wij, op onze weg naar uw oneindig licht,
diepgaand verbonden zijn met alle schepselen.
Help ons te herstellen, wat op deze Aarde in de steek gelaten en vergeten is,
maar wat in uw ogen zo kostbaar is.
Genees ons, zodat wij de wereld beschermen en niet uitbuiten,
zodat wij schoonheid zaaien,
en niet vervuiling en vernietiging.”

(Uit het gebed voor de Aarde van paus Franciscus)