Als ik ergens een lezing geef over bijvoorbeeld de tien geboden voor het milieu of de ecologische voetafdruk wordt mij vaak de vraag gesteld: “Is het niet een druppel op de gloeiende plaat wat wij als individuen kunnen doen?” En dan wijzen ze op de industrie die toch veel meer CO2 uitstoot. Dat laatste is waar. Maar ook in en rondom het huis en vervoer is nog veel te halen door onze levensstijl aan te passen.

Individu heeft invloed

In een bericht op duurzaamnieuws (8 mei) las ik dat het RIVM heeft al in 2016 becijferd dat de CO2-uitstoot van de industrie 31,5 miljoen ton bedraagt en dat van de consumenten/huishoudens 17,2 miljoen ton. Daarnaast hebben we met ons gedrag nog invloed op de 53,6 en 34 miljoen ton CO2 die vrijkomt bij respectievelijk de energievoorziening en het verkeer en vervoer. Als individu hebben we dus zeker invloed, helemaal als iedereen mee zou doen. Ecoloog en filosoof Matthijs Schouten stelt het als volgt: “Misschien is het goed dat iedereen zich realiseert dat wijzelf de enigen zijn die daadwerkelijk onze ecologische voetafdruk kunnen verkleinen en dat we zodoende ook anderen positief kunnen beïnvloeden.”

Eigen waardigheid

Bovendien, als we zelf niks doen wordt het er zeker niet beter op. Als het je werkelijk aan het hart gaat hoe we met de Aarde omgaan, dan wil en kun je ook niet anders dan zelf een positieve bijdrage leveren. Hoe je leeft en werkt, welke keuzes je maakt zijn immers nauw verbonden met je eigen waardigheid, met wat je bezielt. Wie we zijn, wat we denken is allemaal van invloed, omdat mens en natuur niet los van elkaar staan. Zelf het heft in handen nemen waar je invloed hebt helpt om het machteloze gevoel te verdrijven dat het allemaal te groot voor ons is.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Boos

Je kunt de pijn voelen bij berichten, zoals deze week, over het ongelooflijke verlies van biodiversiteit. Een miljoen soorten wordt met uitsterven bedreigd door toedoen van de mens. En ik voel die pijn. Je kunt boos worden op ‘de politiek’, ‘het bedrijfsleven’, ‘de landbouw’ omdat ze, ondanks dat er al decennia gewaarschuwd wordt, de ogen gesloten hebben voor de nadelige gevolgen voor de natuur bij het najagen van oneindige economische groei. En ik ben ook boos en gefrustreerd. Maar ik besef ook dat het geen zin heeft om in dat gevoel te blijven hangen.

Heel de schepping

Ik voel me deel van en begaan met heel de schepping. Vanuit dat gevoel wil ik leven. Dat geeft mijn leven zin. Dat geeft mij voldoening. Dat past bij mij. Daarom hebben wij een bloemrijke niet al te nette tuin waar insecten, vogels, en andere beestjes zich thuis voelen en waar wij volop van genieten. We kiezen voor biologische producten omdat de biologische boeren de biodiversiteit op hun bedrijf koesteren.

Druppels vormen een oceaan

Om nog even terug te komen op die druppel op de gloeiende plaat. Ik zie steeds meer mensen om me heen die zich op allerlei manieren inzetten voor een leefbare wereld en beseffen dat de kwaliteit van leven niet gelijk staat aan meer consumptie. Dat zijn allemaal druppels die samen al een grote plas vormen die niet zomaar meer verdampt. En die plas wordt een oceaan. Daar put ik hoop uit.