Het is nog maar een paar jaar geleden dat ik mij voor het eerst bewust werd van Black Friday. Ik had eerst geen idee wat het was, maar kwam er snel achter. Overal in de winkelstraten grote borden met Black Friday en de belofte van enorme kortingen op vooral spullen en kleding. Een overgewaaid verschijnsel uit Amerika. Ondertussen duurt Black Friday langer dan een dag, alles om zoveel mogelijk mensen naar de winkels te lokken om zoveel mogelijk te kopen (of online). Lekker handig, zo vlak voor de feestdagen, maar natuurlijk niet zo duurzaam. Er wordt een appél gedaan op onze hebberigheid. In Zwolle hebben ze een tegenhanger ontwikkeld, Black Friarday, een feest van eenvoud.

 

Black Friday zou eigenlijk niet meer van deze tijd moeten zijn. Een tijd waarin Nederland ‘kampioen duurzaamheid’ zou moeten worden. Dat dat ondermeer gerealiseerd zou kunnen/moeten worden door minder te consumeren (en dat gaat niet alleen om voedsel, maar ook om spullen, reizen, kleding enz) ben ik, vanuit de overheid en bedrijfsleven, nog niet tegen gekomen. Terwijl bekend is dat spullen door hun verborgen impact het grootste deel van onze ecologische voetafdruk bepalen. (B. Porcelijn, De verborgen impact).

 

Black Friarday

In Zwolle kun je even ontsnappen aan de koopgekte van Black Friday. Daar vieren ze sinds vorig jaar in het Dominicaner klooster Black Friarday, het feest van de eenvoud. De dominicaner broeders die in het klooster wonen, worden ook wel Black Friars genoemd en hebben een gelofte van eenvoudig leven afgelegd.

In de kerk van het klooster en de kloostertuin kun je een route lopen langs zes stations met ‘opdrachten’. Die begint met een leidende tekst uit het boek Job. ‘Naakt ben ik uit de schoot van mijn moeder gekomen en naakt zal ik daarheen terugkeren.’ Je wordt uitgenodigd om na te denken over die naaktheid en kwetsbaarheid. Eenvoud begint met de realisatie dat we met niets op de wereld zijn gekomen en niets met ons mee kunnen nemen als we de wereld weer verlaten.

 

Eenvoudig leven is niet eenvoudig

Eenvoudig leven is niet eenvoudig, ontdekten de deelnemers van vorig jaar. ‘We zijn altijd bezig om het comfortabel te houden’ (Trouw 23 november 2021). Een heel herkenbaar antwoord en tevens een aanleiding voor mij om weer eens stil te staan bij mijn eigen ‘eenvoudig’ leven. Waar zit die eenvoud eigenlijk in? Is dat het zoveel mogelijk op de fiets doen, en anders  met het openbaar vervoer gaan? Is dat groente en zuivel kopen bij de biologische boerderij net buiten het dorp? Is dat (proberen) minder spullen en kleding te kopen, zoveel mogelijk te repareren, en als je toch koopt dit tweedehands doet? Is het de verwarming een graadje lager zetten? Is het kamperen in plaats van in een hotel? Is het de tijd nemen voor een goed gesprek, een lange wandeling?

Eenvoudig leven is een relatief begrip. Voor de een zullen de bovenstaande voorbeelden een toonbeeld van eenvoud zijn, voor een ander een ongekende luxe. Al heb ik het idee dat wij thuis relatief eenvoudig proberen te leven, dan is dat wel relatief ten opzichte van de Nederlanders in goede (financiële) doen en nog steeds binnen onze comfortzone. Het is wel goed om je daar weer eens bewust van te zijn.

 

Sinterklaas of kerstcadeautje

Ik kan dan wel zeggen dat we minder spullen moeten kopen, maar aan de andere kant maak en verkoop ik ook een product, namelijk bijenwasdoeken, als alternatief voor plasticfolie in de huishouding. En ook ik maak me ‘schuldig’ aan een kerstaanbieding en hoop daarmee mensen te verleiden tot het kopen van een duurzaam sinterklaas- of kerstcadeautje. De bijenwasdoeken zijn gemaakt van katoen, bijenwas en jojoba-olie en kunnen gebruikt worden om voedsel in te bewaren (in koelkast of vriezer) of om kommetjes en schalen mee af te dekken. Moet je eens voorstellen hoe leuk dat zou staan op de feestelijke gedekte kersttafel.

Black Friarday is gratis te beleven tijdens Black Friday (26 nov 2021) tussen 12.30 en 16.30 uur in Dominicanerklooster Zwolle.
Voor dit programma heeft u een coronatoegangsbewijs nodig.