Afgelopen dinsdag bracht ik onverwacht de hele dag door op de hei bij Stroe. Het was een stralende dag, met weinig wind. Na een wandeling in de ochtend streek ik neer op een afgezaagde boomstronk om het boekje Geloof en een hoop zonnepanelen te lezen. In dit boekje maakte Kees Posthumus een mooie compilatie van wat de meer dan 400 Groene Kerken in Nederland allemaal doen rondom duurzaamheid. Zo geven zij uiting aan de zorg voor de schepping. Daar midden op de hei voelde ik de gedeelde compassie van al die mensen die zich daarvoor inzetten, inspirerend en bemoedigend.

Voordat ik meer over het boekje zal vertellen is er nog ander leuk en bemoedigend nieuws. Zowel de Groene Moslims (plek 21) als Christian Climate Action Nederland (plek 35) hebben een plekje verworven in de bovenste helft van de Duurzame 100 van Trouw, waarvan vorige week de uitslag bekend werd. Dit draagt bij aan het zichtbaar maken van de bijdrage van religieuze organisaties (waar ik ook de kerken onder versta) in het publieke debat. Het geluid van religieuze overtuigingen voegt iets wezenlijks toe aan het klimaatdebat dat voornamelijk gaat over techniek en geld. Het laat zien dat het ook belangrijk is om na te denken over waarom je het doet. Wat is je intrinsieke motivatie? Waar ligt je compassie? Waar word je door geïnspireerd? Dan pas komen we tot een andere manier van denken en doen.

Bloei en verval

Terug naar het boekje. Het begint met een stukje geschiedenis. De publicatie van het rapport Grenzen aan de groeivan de club van Rome (1972) was het startsein voor de kerkelijke milieubeweging. Er ontstonden verschillende initatieven: beweging Nieuwe Levensstijl, het Conciliair Proces voor Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping, de werkgroep Kerk en Milieu. Honderden lokale groepen werden hierdoor geïnspireerd om natuur en milieu hoog op de agenda te zetten. Maar na een bloeiperiode zette het verval in. Aan het begin van deze eeuw was er niet veel van over. Het netwerk Groene Kerken dat startte in 2011 staat op de schouders van ‘haar voorgangers’ en laat de ‘kerkelijke milieubeweging’ opnieuw tot bloei komen.

Groen geloven

In Geloof en een hoop zonnepanelen vertellen mensen vanuit verschillende religies en christelijke tradities wat hen inspireert en innerlijk drijft om met ‘duurzaamheid aan de slag te gaan’ binnen de kerk. Zorg voor de schepping, eerbied voor de Schepper, naastenliefde, compassie, sociale en ecologische gerechtigheid en verbondenheid passeren de revue. Zij laten ook zien hoe ze dit handen en voeten geven in de praktijk, want groen geloven is duurzaam doen. En dat kan op vele verschillende manieren.

Samen duurzaam doen

De technisch ingestelde mensen richten zich vaak op het gebouw. Hoe kunnen we dat het beste isoleren, verwarmen en verlichten? En waar het even kan komen er zonnepanelen op het dak. Anderen leven zich uit in de tuin om deze met specifieke planten, struiken en bomen aantrekkelijk te maken voor insecten, vogels en andere dieren. Een bankje erin, en zo’n tuin is ook een ideale ontmoetingsplek. Er zijn ook kerken die de kerktuin (deels) tot moestuin hebben gemaakt. De opbrengst gaat soms naar de voedselbank of de diaconie, en wordt gebruikt voor gezamenlijke maaltijden. Bent u nog op zoek naar een recept voor een heerlijke maaltijd soep? Ook deze is, naast veel andere recepten, in het boekje te vinden.

Gezamenlijke maaltijden en andere activiteiten als wandelingen, fietstochtjes, rommelmarkten, kledingruilbeurzen, lezingen en workshops zijn niet alleen leuk en gezellig, maar ook ideaal om elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan. Zo kun je elkaar inspireren en bemoedigen. Belangrijk, want alleen samen komen verder.

Vieren en vreugde

En last but not least zijn in het boekje gebeden, liederen, en andere inspirerende teksten opgenomen om in de liturgie te gebruiken. Ze zijn heel geschikt voor mooie themavieringen, maar kunnen gebruikt worden om elke zondag op een subtiele wijze de link te leggen naar de zorg voor de schepping.

Verduurzamen is een uitdaging en wordt ook nog weleens als moeilijk en lastig ervaren. En er is doorzettingsvermogen voor nodig. Maar als je er eenmaal met hart en ziel mee aan de slag gaat geeft het vooral veel vreugde zoals blijkt uit een citaat van dominee Jeroen Sytsma. “Mij helpt daarbij (korter douchen) het begrip vreugde: blijdschap die je uit de hemel krijgt. Vreugde ervaar je wanneer je door God aangeraakt wordt. Het brengt zoveel vreugde als je een manier van leven vindt die je dichter bij de Schepper en de schepping brengt. Die goed is voor de aarde en voor jezelf.”

Kees Posthumus, verhalenverteller, theatermaker en kerkjournalist, brengt met Geloof en een hoop zonnepanelen op een hele toegankelijk wijze in beeld hoe groene kerken bezieling en praktijk verenigen. De humoristische tekeningen van Marijn Cornelissen maken het geheel luchtig en levendig.

Meer informatie

• Wilt u in uw kerk, werkgroep of gemeenschap aandacht besteden aan geloof en duurzaamheid?
  Kees Posthumus komt graag langs om verhalen te vertellen, samen te koken en in gesprek te gaan. U kunt zijn voorstelling, tegen een vergoeding, boeken via Opent in een nieuw vensterkees.posthumus@planet.nl.
• U kunt hier het boek bestellen: www.boekenwereld.comOpent in een nieuw venster
• Kees Posthumus zal de komende maanden op verschillende momenten zijn boek presenteren. Kijk op https://www.groenekerken.nl/jaarkalender/Opent in een nieuw venster voor een overzicht van al deze momenten.