Leven zonder afval

Toen ik alweer meer dan een half jaar geleden de workshop ‘bijenwasdoek maken’ bij Emily-Jane volgde vertelde ze al dat ze een boek aan het schrijven was. Een boek waarin ze vertelt hoe zij met haar gezin het aanpakt om zo weinig mogelijk afval te produceren. Ik moet zeggen, ik vind het knap zoals ze dat voor elkaar krijgt.

Nu ligt het boek in de winkel. Natuurlijk heb ik het direct gekocht. En geheel in stijl werd het ingepakt in een oude poster van een aankondiging van een concert. Het boek is erg mooi geworden. De teksten lezen vlot en prettig en de foto’s zijn prachtig. Alleen al daardoor krijg je echt zin om wat uit te gaan proberen.

boek leven zonder afval

Emily-Jane volgt eigenlijk twee lijnen. De ene is dat ze katoenen zakjes, bijenwasdoek en potjes meeneemt naar de winkel of markt en daar de los verkrijgbare producten in doet als brood, groente, fruit, noten rozijnen enzovoort. Of ze koopt de producten in bulk in. De andere lijn is dat ze veel dingen zelf maakt, zowel voedsel, als schoonmaak- en persoonlijke verzorgingsmiddelen. In het boek staan alle recepten hiervoor vermeld.

Zelf ben ik al helemaal op de katoenen zakjes en de bijenwasdoek overgeschakeld. Het was even wennen, maar nu is het een nieuwe routine geworden. Ik geef nu ook workshops bijenwasdoek maken en iedereen is razend enthousiast over wat je allemaal met bijenwasdoek kunt.

Sinds een paar maanden gebruik ik haar recept voor deodorant. Het is eigenlijk een soort crème op basis van kokosolie en natriumbicarbonaat (baking soda) met nog wat andere ingrediënten. Ik vind het ideaal spul, veel fijner dan ‘echte’ deo. Een aanrader wat mij betreft. (Pas op! Baking soda is niet hetzelfde als schoonmaak soda (natriumcarbonaat). Die kun je niet gebruiken om mee te bakken!!).

En nu op naar de verpakkingsvrije winkels. Binnenkort komt er eentje in Utrecht in de Twijnstraat. Daar kunnen we dan bulk inslaan in onze eigen katoenen zakken.

Schillen met waskracht

zeepnotenboomIk heb vandaag voor het eerst de was gedaan met schillen. Niet zomaar schillen, maar schillen van de van de Sapindus mukorossie-vrucht, of wel van vruchten van de wasnootboom ook wel zeepnootboom genoemd. Deze boom groeit in overvloed in het Himalaya gebied op ongeveer 1000 meter hoogte, overwegend in Noord India en Nepal. De Nepalezen gebruiken de wasnoot al eeuwen als wasmiddel voor zijde, wol en katoenen kleding.

sabun%20a%C4%9Fac%C4%B19De schil van deze noot bevat namelijk saponine, een natuurlijke zeepstof met reinigende en antibacteriële eigenschappen. Als de gedroogde schillen in aanraking komen met water dan komen deze zeepachtige stoffen vrij. Wassen met deze schillen is simpel. Je hoeft alleen een paar schillen in een katoenen zakje bij de was in de trommel te stoppen. Ze zijn geschikt voor alle kleuren was en werken nog als wasverzachter ook. Het proberen waard dus.

De schillen die ik heb gebruikt worden op de markt gebracht onder de naam Seepje. Maar met even googelen kom je meer leveranciers tegen. Het voordeel van Seepje is dat deze organisatie een eerlijke prijs betaalt voor de schillen en werkt volgens fair trade principes. Dat de Sapindusvruchten nu op deze manier gebruikt worden voorkomt bovendien dat de bomen gekapt worden voor brandhout. Op deze manier draagt Seepje dus ook bij aan natuurbehoud in Nepal.

zeepkruid_oorlogspad_nora_-_joost_bouwmeester-4215In Europa en ook in Nederland komt trouwens ook een plant voor dat saponine bevat, namelijk zeepkruid, Saponaria officinalis. Deze plant groeit op ruderale, en kalkrijke zandgrond, in ruigten langs rivieren en op spoordijken. Elke keer als ik de plant zie moet ik denken aan Ayla, de hoofdfiguur in de romans van de Aardkinderen. Ayla waste haar haar met zeepkruid. Zij had dat geleerd van Iza, een vrouw van de Stam. ‘Iza vond een ronde steen die goed in de hand lag en stampte het zeepkruid met wat water fijn in een holte van een platte steen die bij de stroom lag. De plant begon een dik sop vol zeepdeeltjes af te geven. Ayla was verrukt toen Iza haar bij de hand nam en de stroom in leidde. Ze vond het water heerlijk. Maar toen ze helemaal nat was, nam de vrouw haar op, zette haar op de steen en sopte haar van hoofd tot voeten in, met inbegrip van haar sliertige en verwarde haar’ Ik was mijn haar alleen met water en gebruik vrijwel nooit meer met shampoo of zeep. Maar tijdens de vakantie is het misschien toch leuk om het eens met zeepkruid te proberen.

Bijenwasdoek

Op de dag van de duurzaamheid heb ik mezelf drie cadeautjes gegeven. De eerste was een heerlijke fietstocht van Driebergen naar Baarn. Het was mooi weer en nog redelijk vroeg in de ochtend net na de ochtendspits. De warmte van de zon was al voelbaar, maar de laatste ochtendnevel boven de weilanden was nog niet helemaal verdwenen. Dat was prachtig. Het was dus puur genieten.

Het tweede cadeautje was een workshop bijenwasdoek maken. Daar had ik me al een paar maanden op verheugd. De workshop werd gegeven door Emily-Jane Lowe-Townley. Zij streeft naar een leven zonder afval. Het gebruik van bijenwasdoek past daar helemaal in. Bijenwasdoek kan je gebruiken in plaats van bijvoorbeeld huishoudfolie, kaaspapier of plastic zakjes om producten vers te houden of restjes te bewaren. Dus zoals ik nu al met mijn eigen gemaakte katoenen broodzakken naar de winkel ga, wil ik binnenkort met bijenwasdoek naar de kaasboer. Ik heb hem al voorbereid. Hij kent me al als de mevrouw die altijd het al gebruikte kaaspapier meeneemt, maar hij vindt het bijenwasdoek ook een goed idee.

De workshop was heel gezellig. Met vijf gelijkgestemden hebben we eerst koffie en thee gedronken. Emily serveerde er heerlijke versgebakken scones bij met zelf gemaakte jam. Daarna gingen we aan de slag met katoenen stof, gesmolten bijenwas en jojoba-olie. We moesten een beetje om elkaar heen draaien in de kleine keuken (je hebt namelijk een oven nodig), maar het was wel erg leuk, leerzaam en gezellig. Het leuke was dat we zo al doende en met elkaar pratend, elkaar geïnspireerd hebben voor nieuwe ideeën rondom ieders eigen initiatief, zoals een biologische imkerij, een kruiderij met verkoop van producten en permacultuur.

bijenwasdoek3

Met een kwastje strijk je de gesmolten bijenwas op het warme katoen.

bijenwasdoek5

Even wapperen en het bijenwasdoek is klaar.

 

 

 

 

 

 

 

 

Het derde cadeautje ligt natuurlijk voor de hand. Dat was de fietstocht terug, langs een andere route. Een heerlijk halfuurtje met een broodje en thee op een bankje in de zon met uitzicht op een weiland met koeien vervolmaakte het geheel.

Wil je meer weten over leven zonder afval, de workshops, of andere producten van Emily kijk dan eens op haar website levenzonderafval.blogspot.nl.

Pallet: afval of salontafel?

Wij het dak op zolder aan het isoleren. Je wilt niet weten hoeveel ruimte dat isolatiemateriaal inneemt als je nog niet zover bent om het allemaal in één keer ter verwerken. Maar dat terzijde. Dat isolatiemateriaal (uiteraard biologisch verantwoord) werd aangeleverd op een enorm pallet. En wat bleek: het was een weggooipallet, het hoefde niet terug. Het lag bij ons in de woonkamer op de grond, op de plek waar ooit nog wel eens een salontafel zou kunnen staan. Je voelt hem natuurlijk wel aankomen. Het idee werd geboren om van het pallet een tafel te maken. Het was een kwestie van wat zagen, schroeven en lijmen, schuren en lakken. Het zelf iets maken van ‘afvalmateriaal’ geeft veel plezier en een enorme voldoening. En ik zal eerlijk zeggen dat ik trots ben op het resultaat, want de tafel is nog mooi ook.

Nu nog gewoon een pellet, maar in gedachten ...

Nu nog gewoon een pellet, maar in gedachten …

Een beetje zagen,

Een beetje zagen,

een beetje schuren

een beetje schuren

de poten eraan schroeven,

de poten eraan schroeven,

nog even lakken en...

nog even lakken en…

klaar is Kees, een salontafel die er mag wezen.

klaar is Kees, een salontafel die er mag wezen.

Fietsen voor het milieu

Kijk dat is leuk. ‘Fietsen voor het milieu’ kopte een ingezonden brief in de jeugdkrant 7Days van 4 juli. De interesse was gewekt, want hier vermoed je een geestverwante aan het woord. De brief was geschreven door een meisje uit Soest. Zij verbaasde zich erover dat er in 7Days zoveel ophef werd gemaakt over een groep jongens die voor een goed doel naar Parijs fietst en wel 85 km per dag aflegt op de racefiets. Zij zag hier niks bijzonders in, omdat ze met haar vader, moeder, broertje en zusje dit soort afstanden ook aflegt als ze met op fietsvakantie zijn. En dan heb je het niet over een lichte racefiets, maar over zware fietsen vol met bepakking.

“Natuurlijk heb ik wel respect voor ze, maar eigenlijk zou fietsen heel gewoon moeten zijn.”

En dan volgt een beschrijving van wat ze allemaal op de fiets doen. “Door mijn opvoeding moet ik altijd alles fietsen, wij hebben geen auto. Ik woon in Soest, en heb ik een training in Zeist, dan ga ik op de fiets. Boodschappen voor een hele week worden op de fiets gehaald. Doordat er in de fietstassen niet al te veel kan, wordt er ook niet te veel gehaald. Dus hebben we minder afval, dat is beter voor het milieu. Gaan we op vakantie, dan gaan we op de fiets. Dat doen we niet omdat we ons geen auto kunnen veroorloven, maar omdat mijn ouders nadenken over hun eigen invloed op het milieu. Dat zou iedereen moeten doen.”

boodschappen op de fiets

Boodschappen halen we gewoon op de fiets.

Het had over ons gezin kunnen gaan. En ik had het zelf niet beter op kunnen schrijven. Het geeft zo mooi aan, dat fietsen meer is dan de auto laten staan.

Wij gaan dit jaar ook weer op de fiets op vakantie. Richting Basel deze keer en met de trein terug. Want, fietsen is niet alleen goed voor het milieu en je gezondheid, het is ook gewoon leuk. Er gaat niks boven de vrijheid die je voelt als je fietst met de tent achterop.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Niks is zo heerlijk als fietsen met de tent achterop.