De vastentijd is traditioneel een periode van bezinning, sober leven en aandacht voor anderen. Paus Franciscus wijst in zijn encycliek Laudatio Si’ ons erop dat soberheid een deugd is die we nodig hebben om samen zorg te dragen voor ons gemeenschappelijk huis. De vastenperiode is een uitgelezen moment om te oefenen in soberheid. Lees verder
Kerk
Eucharistie
Afgelopen zaterdag was ik bij de bruisende vijfde editie van de Groene Kerkendag. In de workshop ‘De Bijbel: bron van groene inspiratie!?’ vertelde een meneer over een mooie ontmoeting die hij had met een vrouw uit, ik dacht, de Filippijnen. Zij spraken over hoe we als mensheid met de Aarde omgaan (niet zo goed dus) en vroeg haar waar zij haar motivatie vandaan haalde om zich te blijven inzetten voor een leefbare aarde, om hierin te blijven geloven. Haar antwoord verbaasde hem. “De eucharistie”, zei zij. Lees verder
Paasboodschap
Ik zal heel eerlijk bekennen dat de eerste keer toen ik er langs fietste, ik iets had van ‘moet dit nou? ‘ Het toeval (?) wilde dat ik er de afgelopen weken wat vaker langs kwam. Ik ben van gedachten veranderd en ben het gaan waarderen. Wat dan? Lees verder
Vreugdevolle soberheid
Gister was het aswoensdag en is de vastentijd begonnen, een periode waarin christenen zich innerlijk voorbereiden op Pasen. Van thuis heb ik het vasten meegekregen. Wij aten bij het ontbijt de eerste boterham met tevredenheid (zonder beleg) en dan ging er een dubbeltje in het spaarpotje voor “Gast aan tafel”.
Geen vlees
In ons gezin proberen we ook elk jaar een vorm van vasten te vinden. Al heel lang doen we tijdens de vastentijd geen rozijntjes in de yoghurt. Dat was toen de kinderen klein waren een makkelijke manier om toch iets soberder te leven en voor hun heel begrijpelijk. We doen het nog steeds. Maar we zoeken ook naar andere manieren. Daarbij staat de zorg voor de schepping centraal. Zo zijn we vorig jaar gaan CO2 vasten. Omdat we geen auto hebben kwamen we uit, heel traditioneel, op geen vlees eten. Dit jaar gaan we in het kader van het vastenactie project, ‘Water, bron van alle leven’, watervasten. En wat blijkt, ………dat kun je veel beter doen door geen vlees te eten dan door korter of minder te douchen. We staan er vaak niet zo bij stil, maar de productie van onze kleding en voedsel vraagt heel veel water, met name vlees. 15.000 liter voor een kilo rundvlees is niet niks. Met dat water kun je 300 keer douchen!!
Vasten en bidden
Aanstaande zondag lezen we het bijbelverhaal dat Jezus de woestijn in ging om te vasten en te bidden. Alja Tollefsen, een lid van het theologisch elftal van Trouw, zegt dat alle nadruk op het vasten werd gelegd, maar het ging natuurlijk om het bidden (Trouw 6 feb 2015). Je richten op God en reflecteren op wat je als mens aan het doen bent. Reflectie en bezinning kunnen leiden naar soberheid en dat is iets anders dan alleen maar droog brood en water. Soberheid zou je misschien wel een vreugdevolle deugd kunnen noemen. Paus Franciscus zegt in de encycliek Laudato Si “De christelijke spiritualiteit houdt een groei in soberheid en een vermogen om met weinig te genieten voor. Het is een terugkeer naar de eenvoud die het ons mogelijk maakt stil te staan om te genieten van de kleine dingen, te danken voor de mogelijkheden die het leven biedt, zonder ons te hechten aan wat wij hebben, of treurig te worden om wat wij niet bezitten.”
Vreugdevolle soberheid
In hetzelfde artikel in Trouw zegt Bisschop de Korte dat hij in de traditie van het vasten nog altijd een belangrijke kritiek op de consumptiemaatschappij ziet: “Bezitten wij de dingen, of worden wij door de dingen bezeten?” Bewust beleefde soberheid werkt bevrijdend, zegt de paus. Dan word je minder vatbaar voor alle prikkels uit de consumptiemaatschappij en hoef je niet zo nodig met alles mee te doen. “Zij die van ieder ogenblik genieten en dit beter beleven, zijn degenen die ophouden hier en daar iets op te pikken en daarbij altijd zoeken wat zij niet hebben. Je ervaart dan wat het betekent iedere persoon en ieder ding te waarderen, je leert vertrouwd te raken met de eenvoudigste dingen en weet er van te genieten.” Ik heb al vaker geschreven dat ik iets hiervan ervaar in onze fietskampeer-vakanties. Maar wat zou het mooi zijn als je dat elke dag mag ervaren. De vastentijd is in ieder geval een mooie periode om te oefenen in vreugdevolle soberheid.
Oecumenische viering
Wat is een oecumenische viering toch verrijkend. Het samen zijn, samen bidden en zingen geeft echt een gevoel van verbondenheid. En dan nog te beseffen dat overal op de wereld mensen in kerken samenkomen om samen te vieren rondom dezelfde liturgie die dit jaar door mensen in Letland was samengesteld. Mij doet dat wat. Op zo’n moment voelen al die mensen echt als kinderen van één Vader, mijn zusters en broeders. Onze Vader, krijgt dan betekenis.
Heel mooi was het dan ook om het Onze Vader ieder op zijn of haar eigen manier te bidden. Dan merk je dat de cadansen in het gebed van de verschillende stromingen van elkaar verschillen. Maar ze werden op elkaar afgestemd. Heel natuurlijk werd er gewacht tot ieder de strofe klaar had, voordat er aan de nieuwe werd begonnen. Zo ontstond er in mijn beleving een dynamisch, harmonisch geheel; een wolk van gebeden die de kerk vulden.
Samen zingen. Het was een feest om mee te zingen in het koor, een samenvoeging van de Cantorij en mijn eigen koor. En wat een verrassing was het om te ontdekken dat we een prachtig lied in ons eigen repertoire hadden zitten dat we zelf totaal vergeten waren. Ik kende het niet en ik zing toch al aardig wat jaren mee. We hebben het lied “Boek, jij ben geleefd, zeg ons hoe te leven” met veel genoegen afgestoft en glans gegeven. We gaan het vast weer vaker zingen. En dat geldt ook voor een, voor mijn koor, nieuw lied “Dit ene weten wij, en aan dit één houden wij ons vast”.