vrede

door

Water als bedreiging

In de aanloop naar het nieuwe project Oeganda van de Vastenactie schrijf ik een serie met het thema water. (Gebrek aan) water speelt een cruciale rol in het dagelijks leven van de gemeenschap in Oeganda die de actie zal gaan steunen. Dit is de derde aflevering in deze serie.

Noach

Water is van levensbelang maar kan ook bedreigend zijn. We kennen allemaal het verhaal van de zondvloed en Noach. God zette de Aarde onder water omdat Hij zag hoe bedorven de Aarde was, want alle mensen op de Aarde waren het verkeerde pad ingeslagen (Gen 5, 12). Met Noach en zijn familie en met alle dieren in de ark wilde God weer met een schone lei beginnen. Lees verder →

door

Geprezen zijt Gij

Ik heb er lang naar uit gekeken en nu is het alweer twee weken geleden dat de encycliek ‘Laudato Si’ van paus Franciscus is uitgekomen. In de rondzendbrief roept de paus alle mensen van goede wil op om zich in te zetten voor een rechtvaardige en duurzame wereld, ons gemeenschappelijke huis.

De titel ‘Laudato Si’ (Geprezen zijt Gij) vind ik knap gekozen. Ze verwijst naar het Zonnelied van Franciscus van Assisi (1182-1226), waarin God geprezen zij door de mensen en alle elementen van de schepping die hij broeders en zusters noemt (broeder zon en zuster maan). Met de titel van de encycliek wijst de paus de richting aan die hij ziet als oplossing voor de wereldwijde sociale- en ecologische crisis., namelijk het Evangelie van de schepping. De hele schepping is verbonden in een broeder- en zusterschap. Het is nodig dat wij leven vanuit het bewustzijn van die verbondenheid met alle schepselen en met de Schepper.

De paus noemt dit integrale ecologie. Hierin verbindt de paus de micro-ethiek, de sociale ethiek en het thema van duurzaamheid. Solidariteit en gerechtigheid, de pijlers van de sociale leer van de kerk, zijn hierin onmisbaar. Als kinderen van één Vader zijn we geroepen tot solidariteit, met de armen, met mensen in nood, maar ook met alle andere schepselen op Aarde en de Aarde zelf. Want allen zijn geschapen door Gods Woord en hebben in Zijn ogen een waarde in zichzelf.

laudato si

De paus houdt ons in zijn rondzendbrief een spiegel voor, om vooral naar ons eigen gedrag te kijken en waar nodig te veranderen. Franciscus stelt dat veel mensen een ecologische bekering nodig hebben om los te komen van de consumptieve levensstijl, die door onze wegwerpmaatschappij zo sterk gestimuleerd wordt. Het steeds maar verlangen naar meer, naar wat je niet hebt, maakt echter ongelukkig, zegt hij. Juist mensen die genieten van het kleine en de kunst verstaan te leven volgens het motto: ‘minder is meer’ leven intenser. ‘Soberheid’ is in deze zin de weg naar het vervulde leven.

“Geluk zit in de kleine dingen”

Hierbij moet ik denken aan een pak pannenkoekenmeel van de molen. Is het niet geweldig dat je je kind blij kunt maken met een fietstochtje naar de molen om daar meel voor de pannenkoeken te kopen en bij terugkomst samen pannenkoeken te bakken. Dat pak meel is dan niet meer zomaar een pak meel maar symbool voor een fijne middag met aandacht voor elkaar; ‘meer met minder’. Geluk zit in de kleine dingen.

Wat ik me steeds meer realiseer is dat ‘weten van’ niet genoeg is om gedrag te veranderen. Een duurzame levensstijl moet van binnenuit komen. Zonder innerlijke kracht is het vrijwel onbegonnen werk in deze wereld met zoveel verleidingen. Als christenen geloven we dat we dan mogen vertrouwen op Gods Geest. Hij wil en kan mensen vernieuwen. De Geest doorbreekt passiviteit en moedeloosheid en geeft ons vreugde en vrede.

Daarom wil ik eindigen met een gebed van paus Franciscus, waarin we God vragen om ons ontvankelijk te maken voor zijn Geest.

Heilige Geest,
maak dat mijn hart openstaat voor Gods Woord,
dat mijn hart openstaat voor het goede,
dat mijn hart alle dagen openstaat voor de schoonheid van God.

bijen-vlinders

door

De engelen van het nieuwe begin

In de kerstviering voor kinderen speelden we een kerstspel. Drie engelen werden door Gabriël naar de Aarde gezonden om te vertellen over de geboorte van Jezus. Op Aarde aangekomen merkten de engelen dat het nog niet zo gemakkelijk was om de mensen hun verhaal te vertellen. De herbergier en Herodes herkenden de engelen niet en moesten niks van hun hebben. Ze luisterden niet eens en werden ruw weggestuurd. Maar de herders, die stil de wacht hielden in het veld, herkenden de engelen wel en ze durfden het verhaal te geloven. Ze accepteerden het onverwachte. Ze gingen direct op zoek om het kind, de nieuwe koning, te begroeten. Voor de herders kreeg hun leven, daar, op dat moment, een nieuwe richting. Hun verwachting, hoop en verlangen werden vervuld. En God stuurde een hele engelenschaar om de blijde boodschap te onderstrepen.

Seeing+Shepherds+(hr)+copy+3

Seeing Shepherds, www.bonnellart.com

De engelen van het nieuwe begin vertellen de herders over het nieuw geboren kind, dat vrede op Aarde zal brengen. Een klein, kwetsbaar, hulploos kind, gewikkeld in doeken en liggend in een kribbe is het teken dat de herders meekrijgen. Zo kwetsbaar en teer als het kind in de kribbe, zo kwetsbaar en teer is ook de Aarde. Moeder Aarde, zeggen we ook wel. Uiteindelijk zijn we allemaal, en ook alle andere schepselen, voortgekomen uit haar schoot. Daarom verdient de Aarde zowel het respect als voor een moeder als de zorg als voor een kind. God heeft zijn eigen zoon gestuurd om ons dat te leren. Jezus heeft ons voorgeleefd hoe we dat moeten doen. Als we Hem naleven zal het vrede op Aarde zijn; een duurzame vrede die verder gaat dan het verstommen van wapengekletter. Dat vieren we met kerst en daarvan zingen de engelen; een nieuw begin op weg naar die allesomvattende vrede.

door

De aankondig-engel

annuntiatie Jan van EyckTwee weken geleden schreef ik dat engelen de boodschappers zijn van God. De engel Gabriël is misschien wel de bekendste. Hij komt bij Maria binnen en vertelt haar dat ze zwanger zal worden en een zoon zal krijgen die ze Jezus moet noemen, Zoon van de Allerhoogste.

Gabriël is de bode van iets nieuws, iets dat van buitenaf komt. En hij valt zomaar binnen met deze onverwachte en ongelooflijke boodschap. Hoe zouden wij reageren op een dergelijk bericht? Op een bericht dat we in eerste instantie niet kunnen bevatten en niet kunnen geloven, omdat het ons denk- of voorstellingsvermogen te boven gaat. Toch zeker ietwat terughouden, denk ik.

Maria reageert dan ook met een vraag: “ Maar hoe moet dat dan? Ik heb geen omgang met een man.” Het antwoord van de engel dat heilige Geest over haar zal komen en kracht van de Allerhoogste haar zal overdekken stelt haar gerust. Ook het bericht dat Elisabeth, die onvruchtbaar werd genoemd, zwanger is van een zoon helpt daarbij. Daarop stelt Maria zich open voor de ongelooflijke boodschap. Haar vertrouwen in God is zo groot dat ze zegt: “Laat met mij gebeuren wat u gezegd hebt.”

Dit vind ik een prachtig moment. Het moment van aannemen wat jouw opdracht en bestemming is. Het “Ja” zeggen, zonder voorbehoud. Het is een antwoord op een dialoog tussen wat binnenin Maria, een mens, gebeurt en wat van buiten komt. Maria is niet alleen een gewone vrouw uit het volk, maar ze symboliseert de hele Aarde die zwanger is van de levenskracht van God. Hier wordt een appèl op ons gedaan. We worden gevraagd om deel te nemen aan de toekomst van de wereld. Daar kunnen wij, net als Maria, niet anders dan “Ja” op zeggen.

Ja, wij willen zorg dragen voor de toekomst van de nieuwe wereld.

annunciatie Michel AngeloJa, wij hebben hoop en vertrouwen dat er krachten in ons verborgen liggen die ons dit mogelijk maken. Ja, wij willen bijdragen aan liefde en vrede, voor ons, voor onze kinderen, voor alle mensen en andere schepselen op heel de Aarde. Ja, daarvoor willen wij onze oude en verstarde levenspatronen loslaten om nieuwe een kans te geven. Ja, wij geloven dat we daarin niet alleen staan, maar kunnen vertrouwen op God die ons en heel de wereld lief heeft en niet laat varen het werk van Zijn handen.

Deze tekst is gebaseerd op een artikel van pastor Mirjam Wolthuis van de Dominicusgemeente dat verscheen in het oecumenisch maandblad Open deur, dec 2014.

door

Engel van deemoed

Afgelopen zondag is de Advent begonnen. Wees waakzaam , leef met aandacht, zorg dat je wakker bent, dat is de boodschap die Marcus (13,33-37) ons meegeeft voor de Advent. Een best goede gedachte voor de Advent. Het verhaal van Marcus is het slot en rede waarin de bezorgde vraag gesteld wordt: “Waar loopt dit aardse gebeuren allemaal op uit en wanneer zal dit plaats vinden? Niemand die het weet. We leven nu 2000 jaar later, nog steeds met dezelfde vraag. “Waar gaat het met deze wereld naar toe?” Kranten en TV brengen nieuws dat ons verontrust; oorlog, vluchtelingen die nergens heen kunnen, honger en armoede, klimaatverandering en nog veel meer. De al zolang beloofde vrede lijkt nog steeds ver weg. En we hunkeren er naar. Iedereen droomt van vrede. Een vrede, die meer is dan de afwezigheid van wapengekletter, zoals Mirjam Kollenstaart-Muis het verwoordde.

maria schrobt vloerWaar zijn de boodschappers van het goede nieuws gebleven? Net als de Joden van weleer kijken ook wij uit naar goed nieuws, naar hoop, naar licht in onze onrustige en omgewoelde wereld. Tweeduizend jaar geleden waren het de engelen, als boodschappers van God, die het goede nieuws brachten. Doen ze dat nog steeds? Ik denk het wel, maar ze doen het heel subtiel. Als we niet ‘wakker’ zijn merken we ze niet op. De engel van deemoed bijvoorbeeld. Die komt heel stil bij je binnen, zit in jezelf. De engel van deemoed geeft iemand de moed om de waarheid over zichzelf in te zien, zo zegt Anselm Grün, Benedictijner Monnik en schrijver. De engel wil niemand kleiner maken, maar wel het bewust zijn geven dat de valkuilen die je bij anderen ziet ook jou valkuilen kunnen zijn. De Advent is een mooie periode om eens te luisteren naar de engel van deemoed. Wat heeft hij mij te zeggen?